A khumah a mu bam a, a thaw leh hawk ṭhin; rethei a inti em a ni. A lu na avangin a meng ṭha thei lo va; a luak a chhuak em em a, a luak thei hlei lo va; a pumpui ṭha lo chu a entir tawh a, pumpui ulcer an lo tihsak a, a damdawi pawh inentirna lehkhaa leng lo khawpin an lo chawh a, ‘Ka dam phah leh tak tak chuang lovang’ a ti a, pakhatmah a lei chuang lo, leina tur pawisa a nei lo.
A mit a entir a, tarmit an lo chawh a, tarmit leina tur nei thei khawpin a hausa lo. Ni dangah chuan inentir mai mai pawh a duh tawh lo, nghah rei a ngai thei em a ni. A kawng a na em em a, a naupan laia a ritchawina lama a kawngherh na kha a rawn chhuak leh a ni. A kalah lungte a awm bawk a, zun a harsat phah em em a; inthiar a duh, mahse, a e thei lo, an septic tank a khat tlat.
Ngaihzawng lamah lah ni se, a luck lo em em lehnghal a. A ngaihzawng neihchhunte lah chuan rei lo te-ah an kalsan zung zung a, taima taka an SMS a lo dahṭhatte chu khawhar takin amahin a chhiar ruk ruk a, a laktlak lai leh amah an duhna deuh ber ni-a a hriat chu thawn letin ‘He thu min thawn laite kha..’ a ti leh ringawt a, amah a intihrehawm mai mai a ni. Mahse, khawharna tur a neih phahna ni ve miau hek.
A hla duhzawngte lah chu ‘A riang chhuihthangvala’ tih lampang hlir. A inhnemna ber hla chu a lung tilengtu ber a ni tlat thung. A tawpah rilru na takin a bialnu hluite SMS-in an inṭhen avanga a tawrh nasat zia a va thawn leh dawk dawk a, anni’n awlsam takin ‘A va pawi ve’ an lo ti liam leh puat a. A thawn hma aiin a na leh ṭhin; a lu na rawn chhuah hun nen innang miah hek!
Phone kaihhnawih atan engtin tin emaw ni sum chu a nei ve thei zel a. Phone hi a ṭhian ṭha berah a pawm hmin hmiah, phone tan ṭhian ṭha ber erawh a ni lo chiang, a hmet chhe ngun em mai. Chaw a ei tawp a, a mu leh tawp a. A muthilh theih loh tawpah a phone book a hmet-hawng a, a lehkhazirpuite, chu’ng zingah pawh tlema chhe lo fal deuh, amah hriate phone number a save-ah chuan ‘Va reh ve’ tiin SMS a thawn leh ringawt a, ‘Tunge’ tih bak a dawng leh ngai chuang lo, chu pawh hawrawp kim lo lehnghalin!
A retheihna a theihnghilh ngai lo, a hre lutuk hi a buaithlak letling zawk. Mi khawngaihna pawh nghak zo lovin amah a inkhawngaih sa em em a, a tawpa SMS-ah bawk a ṭuan leh a, ‘I insawi khawngaihthlak thei em mai’ tih bak a dawng leh chuang lo; chu pawh hmana ‘Ka hmangaih ber mai che’ a lo tih hnup hnup hnen aṭangin.
Zana a mu thei lutuk hi a buaipui, ‘hil’ tel loh vangin. Tlaivar dawn dawnin a inngaihtuah lungpuam a, chumi aṭanga mittui lo chhuak chu a mutbu-ah engzat tak thamral ang maw? Chhunah erawh a muhil thei zek thung a, mahse, chu pawh lehkha zirna hmunah a nih loh chuan a theih chuang loh. A thil ei a tui lo va, chaw lah a ei thei hek lo; chawhmeh ṭha leh tui hmeh ngai hek lo le.
Chumi a nih avang chuan a cher tawlh tawlh a, a rihna a tlahniam chak hle bawk a. A inbuk hnuhnun ber ṭum chuan kg 5 ngawtin a rihna a tlahniam a, a lungngai em em a; lungngai viau e ti lo chuan a biak remchang apiang a hrilh thla zen a, a rilru takin a lawm emaw tih mai tur hi a ni. A inkhawngaihna rilru tan chaw ṭha a ni tlat.
‘Thian ka kawm tam lo va, mahnia awm hi nuam ka ti zawk a..’ tih thu hi a ṭhian chhar thar apiang hnenah a hrilh ṭhin. Nia, amahin a tawm cheuh cheuh a, a phone erawh a rim tlak tlak hle thung. ‘Mahnia awm chi ka ni lo’ ti chungin fianrial a ngainat zia a sawi reng mai.
Amah hi a kamtam ve hrim hrim a. A chetchhiatna chenin a ngawihbopui ngai lo. Mahse, mawihnai takin a sawi chhuak; a ṭhiante-ah belin fiamthu thawh nan tak a hmang a, eng emaw chetṭhat deuhna a neih erawh chuan mi’n an hre tam lovang tih hlauvin a tlangaupui ta chiam mai ṭhin, a aw sin tuai rat hmangin!
Thu hi a ziak ve ṭhin. A tui ve lutuk a, chhiar hneawm tham chu a ziak tawh. Chumi a nih avang chuan thu leh hla lama miril leh hnuhma ropui tak tak neite bulah a inthlahrung eih lo va, ‘keini thuziakmi’ tih ṭawngkam hi a chhep awl lo. Chutiang lama tuite inhmuhkhawmnaah a tam em em a, pawl anga an din pawhin a phusa pawlah a ṭang ziah. Essay leh poetry inphuahsiakah erawh thehmeh ang hlauh!
Ama tawkah lehkhabu pawh a chhiar peih ve hrit hret reuh khawp mai. Chuta ṭang chuan eng eng emaw chu a hre ve zul a, mahse, chhawrna tak tak erawh a nei lo, mi hnial nan erawh a hmang ṭangkai fu. Mi insawithei deuhte hi a haw em em a, a lehkhabu chhiar tawh tam zia erawh a hmuh phaka awmte’n an hriatpui vek. Lehkhabu a hmuh apianga hi ‘hei chu hmanah ka chhiar tawh’ a ti thlazen a, ‘mahse, ka chhiarna a rei tawh a, a thawnthu ka hre tawh lo’ tihin a zawm nghal zat bawk. Bible erawh lehkhabu zingah a chhiar tel lo emaw tih tur hi a roh thung!
Kohhran lamah lah ni se, thlarau lama tuihnang a neih tlem ang bawkin amah hi biakinah a tlem a, a hming zawnah pawh engmah chiah a awm. Chutih rual chuan a fakawm deuhna a nei, inkhawm thatchhe deuh chu a ngaithei ṭhak lo. Inkhawm ngai lote inkhawm tura tur tut tut hi a ṭhahnemngaihna zawng a ni a, inkhawm ṭhat zia hi inkhawm ngai miah lote tana zawm chakawm hliah hliah khawpin a sawi tlawk thiam tlat. A ṭawngṭai tam vak lo va, ‘ka lo ṭawngṭaipui ang che’ tih ṭawngkam erawh a chhak chhuak hnem phian.
YMA leh khawtlang thiltihah te hlei hlei ṭhahnem a ngai lo nasa! Eng fund fund emaw an rawn khawn chang chuan a phur ber ang ziazangin ‘hetiangte chu a pawimawh alawm, kan tih tur alawm’ tiin nui sangin a lo tlak zat zat a, an hmuh phak lohvah erawh chuan ‘ṭanpui ngai ṭanpuitu YMA ve hi’ tiin a sawisel zui lo thei lo, a rethei miau va. Engah nge a dinhmun thlirpui lova chhiah phuahchawp an tuk ṭeuh ṭeuh vei reng le..! A thiam loh a nih tákah!
Mi taima tak a ni roh va, a pawi ber zawka chu a taimaknate hi han chhawrna em em tur a awm lo hi a ni. A ṭhiante hnenah zan lai laiah zan nawm zia ngawt a fah ṭhin, a awm lo lem lo - mut hi nuam a ti em a ni. Chu lovah chuan chaw ei hi a taima leh em em bawk a, mahse, chu pawh midang eirawngbawlah chauh. Eirawng a bawl peih loh chuan chaw nghei mai pawh a hreh lo va, ‘thawk lo chuan ei pawh ei suh se’ tih a zawmna ve lam tak a ni.
Harsatna a tawh zawng zawngte hi a ngaihzawng hluite a burbun vek! A ngaihzawngte’n an ṭhen apiangin ngaihzawng nei tawh lo turin a intiam a, mahse, chu a intiamna chuan duh vetu a neih hmasak ber hun thleng chauh a daih ṭhin. A haihawt ve hrim hrim a, a ngaihzawng neih zat a hre lo – a ṭhiante bulah chuan. Haihawt viau e ti lo chuan a ngaihzawngte hming a hre em em thung – a ṭhiante bulah chuan. Amaha a awm erawh chuan ngaihtuah chawp fe a ngai thung.
Beidawnga nun ning ngawih ngawiha awm chang hi chu a ngah ve lutuk, he’ng a ze mak tak tak leh awmdante vang pawh a ni maithei. Mahni nunna chhah hial pawh a ngaihtuah ṭhin a, mahse, a ngam lo – a kalna turah a chiang mah mah. Chu’ng a ngam lohnate pawh hman ṭangkai dan a thiam leh zel a, a fakawmna pakhat a ni leh ta! Midangte hnenah ‘chutiang chuan ka lo awm ve tawh ṭhin a..’ a tih theih phahna a ni ve tlat. Chu chuan thil tam tak a lo tawng tawh a ni tih a tilang a, hlawhtlinna a neih huna sawi tur chu a rukin a lo khawl khawm ṭan der tawh a ni. A fing reuh a nia!
A nuna thil pawimawh ber, midangte tan pawha entawntlak ngawih ngawih awma chu beidawng lova a beih hram hram ṭhinna hi a ni. An khua aṭanga MA chhuak hmasa ber nih a tum laiin BA a chhuak thei hauh lo va, a thil tum chu a ṭhiante’n an lo nih khalh ta a, mahse, a hnual lo – a la tum reng tho. An khua aṭanga pawl sawm a pass aṭang khan hna hmu lo pawlah a tel nghal a, tun thlengin member active ber a la ni reng a, hruaitu nih pawh chuh a tum nghe nghe. Hruaitu a nih hunah chuan hruaitute’n hlawh an neih theih nana nawr a tum ru khiau. Chu chu hna hmu lo tana thil pawimawh tawpkhawk a ni.
Hna zawn hi a ruihhlo ngaihin a ngai tawh, a sim thei lo. Hnaruak awm a hre thei em em a, eng eng emaw certificate pawh a ngah khawp mai. Amaherawhchu, a dil ngun poh leh a tla ngun a, hlawhtlin a tum ngun poh leh a hlawhchham ngun a ni hawt. Chuti chung pawh chuan, hna dil tam ber nih tum ang ziazangin a la beidawng duh ṭhak lo – tun thleng hian! A hna dil zawng zawng kha hmu ta se, a rualin thawk kawp vek bawk se, Aizawl bazar te lek lek, a vai vaiin a kharchhawng piap piap thei ang chu!
Hmeichhe lamah hian a chhungte an beidawng thlawt. Amah duhtu an awm apiangin ngaihzawng a nei ve hi a ni mai a, chuvang chuan lerh pawh a inti thawkhat viau. A duhzawng a hmuh chuan hmangaihna chelekin a um char char a, tlang taka an duh loh thu an hrilh pawhin ‘hmeichhia leh uite a chul nel peih peih’ a ti tlat a, a beidawng mai mai duh reng reng lo – a hlawhtling khat deuh mai pawh a!
Nupui hi hman ata tawh tun thlengin a la zawng reng a, a la zawng zel dawn bawk a ni âwm e.
Hei hi misual.com-ah ka post tawh a, a let deuhthaw ziah belhin ka'n dah a nih hi!
Ja nuih a za deuh, a ngaihnawm viau lawi si. Chhiar chhung a reiloh nen kan hrual kir (scroll) leh a, alo sei zek mai. A ngaihnawm hle ania'ng e.
ReplyDelete@Pu Hv, ka lawm lutuk e!
ReplyDeleteA ngaihnawm hle mai. Chhiar liam puat tum khan uluk takin ka chhiar chhuak ta zawk. Chu chuan a ngaihnawm ka tihzia a tilang chiang ber awm e. A thu in thleh kual dan khi ka rin loh lamah min hruai zel lehnghal..
ReplyDeleteKa chhiar tawh hnu a ni na a, ka nuih a la tiza ru deuh tlat. I thianpa mizia tur awm ang ka han chhut chhin a, 'pamak' tak zawng a ni ngei ang le. Shillong-a kan awm laia kan thianpa pakhat min hriatchhuah tir e a.
ReplyDeleteThenkhatte tana hmuh a awlsam em em laiin, a minazawng tan chuan 'hna hmuh' hi a harsa ani. Hna hmu tur chuan political fitness paltlang a ngai an tia sin.
@Noddy: Uluk taka min chhiarsak avangin ka lawm takzet a ni!
ReplyDelete@Caribou: Nia, misual.com lamah ka post tawh a, ka post bakah khan a zatve bel chu ka belh leh a. A sei ta viau mai! Ka lawm takzet e.
Thu ziah hi chu i chemkalna a ni chiang, chhiar tawh tih a awm thei hlei nem maw,,,ziak zel mai teh i chhangchhiat hmain.
ReplyDeletea ngaihnawm e.
Ka chhiar tui lehpek khawp mai. Hahaha, a hma aia a thui zawkna hi a ngaihnawm zawkna a nih hi le. (Y)
ReplyDeletetren tren.
Ngaihnawm dangdai ve aw. Thil hmuh leh hriat ziak chhuah hi a har asin. I awlsam thin hle mai.
ReplyDeleteNgaihnawm dangdai ve aw. Thil hmuh leh hriat ziak chhuah hi a har asin. I awlsam thin hle mai.
ReplyDeleteKa thian duhawm tak tak te, in mi fuih leh fakna avangin ka lawm takzet e. Blog lam hi ka hlamchhiah deuh rih avangin in comment pawh ka lo chhang vat thei lo cheu a, min hrethiam dawn nia.. In zavaia chungah ka lawm tak meuh meuh a ni.
ReplyDelete