27 February 2023

Sorkar hlawhchhamna lian pahnih PAHOSS leh SEDP Board

Kan Chief Minister hian kum 2018 inthlan hma atang tawhin Aizawla traffic tawt lutuk hi a vei em em a, campaign-naah pawh a sawi nasa a. Sorkarna an chan veleh hma la nghalin, February 6, 2019-ah Parking House Support Scheme (PAHOSS) a tlangzarh a. PAHOSS hi beiseina kan nei sang em em a, mahse, a kal fuh ta zan lo niin a lang. Hemi kum hian hemi atan liau liau cheng vbc 10 dah nghal a ni. A kum leh 2019-2020 atan cheng vbc 60 dah niin 2020-2021 atan cheng vbc 10 dah a ni leh bawk. Hri len vangin chhunzawm theih a ni ta lo nge, PAHOSS scheme beneficiary-te pawisa an pe fel thawkhat tawh zawk ni, hemi hnu hian PAHOSS chungchang hi budget speech-ah kan hre ta lo.

Mi hausate SEDP chu PAHOSS hi

PAHOSS hi a thlawna sem a ni a, lirthei dahna tur sak tanpuina a ni. A tlem berah car (LMV) 5 emaw, lirthei ke hnih nei 6 tal park theihna a ni tur a ni a; LMV 5 zelah emaw, ke hnih nei 6 zelah cheng nuai 1 zel tanpuina pek niin, LMV garage siam thei tawh phawt chuan a tlem berah cheng nuai 6 an dawng dawn tihna a ni. PAHOSS Scheme No. 3.5-ah chuan, zing dar 7:00 atanga zan 7:00 chhung lirthei dah theih a ni a, zan dar 7 atanga zing dar 7 thleng chu rental garage angin hman theih thu tar lan a ni a. Tin, dilna application form-ah chuan, “Parking fee chu a neituin AMC rate angin a lo khawn anga, sawrkarah chhun luh a ngai lo” tih a awm bawk a. A neituin chhun lamah AMC rate-in parking fee a khawn ang a, zan lamah a neitu rate-in a kal dawn tihna a ni.

Parking house hi a zauh lam bithliah a awm lo va, a sa lian thei thei, a hmun nei zau zau, a hausa sa sain sumthlawnpek an dawng tam mai dawn a ni. Heng sumte hi sorkarah chhun let tur cheng khat mah a awm lo va, tanpuina dawngte hian sorkar atanga sum cheng nuai tam tak an dawn bakah, luah man 24×7 hi 100% an la lut dawn bawk. Hei lo liama mi hausate SEDP a awm chuang lo.

Aizawl traffic jam a tihziaawm hran loh avangin he PAHOSS hi a hlawhchham tih theih a ni a, mi hausa sa tlem tê tan chauh hlawkna a ni. Chief Minister ni ta hian inthlan campaign laiin, “traffic jam tihziaawmna turin Aizawl main road-ah kawng chhawng kan siam ang a, kawng sir tawn tawnah a dotu ban phek zawngin kan siam ang a, kawng chungah leh hnuaiah lirthei a tlan thei ang a...” a tih te, Aizawl kawngpui kama motor park-na tur in man chawia luah chungchang a sawi te, in chung lama motor khai chhohna tur lift lianpui chungchang a sawi thinte chu chipchiarin tar lang lo mai ila. Motor park-na tur chungchang a hmathlir (vision) hi PAHOSS hmangin a bawhzui niin a lang a, a sawi angin kal zui thei sela chuan, Aizawl kawngpui kamah lirthei park-naah buai a ngai tawh lo vang. Tuna an kal danah chuan lirthei nei zote lirthei dahna tur leh lirthei dahna hmun tur neite tan kum thum chhungin cheng vbc 80 (nuai 8000) lai an seng a, lêt leh cheng khat mah a awm lo. Heng mi hausa tlem tête sum insem hi Mizoram mipuite’n cheng 500 vel theuhvin kan insem thei. Chuvangin PAHOSS hi mi hausa scheme a ni a, sum khawhralna rapthlak leh tun ministry hmalakna fuh lo lian hmasa ber tih loh theih a ni lo.

Sumthuninu SEDP Board

SEDP Board hi kum 2019 khan din niin, kum tawpah office an luah tan a. Board 15 a awm a, Higher & Technical Education Board tih lohvah chuan Vice Chairman-in personal branch hran an nei vek a. Chung Board 14-ah Vice Chairman bakah thawktu dang 4 (LDC leh IV Grade pahnih ve ve) an awm a. Vice Chairman zinga MLA ni lo zawngin thla tin Rs. 40,000/- an la a, LDC-in Rs. 16,920/- leh IV-Grade-in cheng Rs. 11,990/- an la bawk. A hlawh la thei chin thawktu hi, MLA ni lo Vice Chairman mi 4 tiamin, mi 60 an ni a, sorkarin an hlawh atana thla tina an senso chu cheng 9,69,480/- a ni a, kum khatah cheng nuai 116 chuang a seng a, kum 2020 atanga chhiarin cheng nuai 350 vel chu SEDP Board-a thawktu hlawh atan sen a ni tawh tihna a ni.

Hei bakah hian SEDP Board-te hi motor pek theuh an ni a, Board meeting apiangin Board member kalte’n allowance an nei theuh bawk. Thut khawm zin deuh chuan senso pawh a tam zel dawn tihna a ni a, chanchinbu thenkhat phei chuan Board enkawlna senso atan thla tin sorkarin cheng nuai 37 vel seng angin an ziak a ni a, sumthuninu tih loh rual a ni lo.

SEDP Board hrang hrangte hi sorkarin SEDP tihhlawhtlinna tur leh bawhzuitu tura a din a ni a, RTI zawhna chhannaah chuan “Department hnathawh te endikin project te an ruahman ang” tih a ni bawk. SEDP Board-in hna an la thawh tak tak hma, kum 2020 atangin hrilengin min tibuai nasa a, chuvang te pawh chu a ni ang, project siamin theih tawp chhuah ve bawk mah se, sum la lut zawnga an hlawhtlinna tur hi hmuh tur a la tam lo hle. Thawktu thenkhat eizawnna siam hi a hlawhtlinna pakhatah te chuan a chhiar theih ang chu!

Sorkar hian sum senso ngai reng, tun hmaa sum an lo hman tawhna thinah tho SEDP hming vuah chawpin healthcare scheme te, construction work (etc) atan te pawisa a pe chhuak thin a, Congress sorkar NEDP kalphung tho kha a ni a, thil thar teh chiam a awm lo. Board-te tan pawh hmalak ngaihna a awm vak lo a ni maithei a, sumthuninu tihtawp lamah hmalak tumna a awm hek lo. SEDP tihlawhtling tura sorkar hmalakna hrim hrim hi a beitham deuh niin a lang a, a hautak zawnga a key lak san nghal khan rah tha a chhuah zo ta lo deuh a ni.

Inthlan hmaa SEDP campaign au hla hrang hrangte kha tihhlawhtlin zui a tam lo hle bawk a. “Kan sorkar chuan budget pharh hmasak berah SEDP atan cheng vbc 4000 kan dah ang” tih te, “SEDP hi dinchhuahna tham law lawin, installment ni lovin tum khatah kan pe tla nghal vek ang” tih te, “Cheng nuai thum thlengin kan pe ang” tih te, “A hmun panna kawng kan laihsak ang a, a vahna senso kan tumsak ang a...” tih te chu mumang ram mai a ni ta a, tihhlawhtlinna hun a awm ta lo. An budget pharh hmasak ber 2019-20-ah SEDP atana cheng vbc 4000 dah nghal chu sawi loh, vbc 750 dah a ni tawk a, a kum leh 2020-21-ah cheng vbc 513 dah a ni leh a, 2021-22-ah cheng vbc 400, 2022-23-ah cheng vbc 700 leh, kumin budget-ah cheng vbc 595 dah niin, MNF ministry-ah hian an policy pui ber SEDP atan cheng vbc 2958 dah a ni tawk a, an campaign-na tawngkam an um phak loh dan chu pui tak a ni! Heng sum tam zawk hi kawngpui siam nan, hna ruak hnawhkhah nan, district thar hawn nan, healthcare etc atana dah a ni zel a, family oriented/development atan sum hman hi tlem tê chauh a ni.

SEDP bua an tih tur an ziah tam tak kha, mi thiam hrang hrangin Zoram tana tha tura an ngaih te, hmalakna tura an ngaihte dahna a ni a, tihhlawhtlin ni sela chuan khita inhlan kai theihna khawp a ni. Nimahsela, an ruahman angin an kal zui tam lo hle a, an kal hê hú hû mai a nih hi!


Tun ministry-ah hian tun hmaa thleng ngai meuh lo a thleng nual a. Hrileng rapthlak te, thenawm state nena buaina te, raltlan te, vawk pul hri rapthlak tak tak te a thleng a, hei hian sorkar sum dinhmun a tiphai hle niin a lang a, an ministry vanduaina tak pawh a ni awm e. Chuti chung chuan sorkar hian sum renchem lamah hmalakna a nei chau hle a, hei hi Chief Minister leh Finance Minister ni kawp mawhphurhna liau liau a ni. Ram hmasawnna hna thawhna mi tlem tê kuta sum tam tak dah awn awn mai te, thisen zawmpuite hlawkna tur ngawta hmalak te, a neinung zawkte vur belha a mamawh zawkte pek tur neih loh em em mai te hi ram hmasawnna atana kan mamawh loh ber a ni. Eng pawh ni se, kum 5 chu kan hmang liam leh mai dawn e.

(
He article hi February 27, 2023-ah Vanglaini-ah chhuah a ni. Party atanga ka ban hnua chanchinbua politics lam rawngkai article ka ziah hmasak ber a ni e).