Mihringte nui hi taksa mai ni lovin kan ngaihtuahna atanga lo chhuak a ni a. Eng emaw thil nuihzatthlâk kan tih tak kan hmuha kan ngaihthlâk hian kan nui a, kan nuih a tihzat chhan pawh a awm teuh ang. Kan kum azirin kan nuih tizatu pawh a lo dang zêl thîn.
A tlángpui thuin mihringte hian nuihzat chhan pahnih kan nei. Pakhat chu thil nung emaw, nung lo emaw awm dân leh chezia vâng a ni a, pakhat leha chu kan ri hriat te vâng a ni. Kan thluak hian chuti anga nuihzatthlâk kan hriat emaw, kan hmuh emaw te hi lo manin thluaka hriatna thazâmah a thawnchhâwng leh a, tichuan, kan lo nuichhuak ta thîn a ni.
Mak tak maiin mihringte nuihzatna hian hun hi a nei ve deuh roh va, chu chu ‘punctuation effect’ an ti a. Kan nuih tiza em emtu an han sawi zawh chiah hian za em em maiin kan nui thîn. Khawvela thil nung awm zawng zawng zînga nui thei awmchhun chu mihringte kan ni a; a tlángpui thuin puitling hi ni khatah vawi 17 zêl nui ang an ni.
Nuih hian mihring taksa a tihrisêl thei hle. Nuih hian thil nin ngawih ngawihna (stress hormons) a tihziaawm theih bâkah damlohna nasa tak lo awm mai thei tur pawh a vêng thei bawk. Nuih hian blood pressure a tihniam a, thisen zâma oxygen awm a tipung thei bawk.
Mi tam takina kan hriat lohva chu, nuih hi insawizawina (physical fitness) chi khat a ni tih hi. Mithiamte chuan vawi 100 nuih leh hah taka minute 15 chhûng insawizawi hi a that dân a inang chiah a ni an ti. Kan nuih hian kan àwma thahrui awm te, kan nâka thahrui awm te, hmaia thahrui awm te, ke leh hnungzânga tha zawng zawngte chu an tang vek a, chu chu exercise tha lutuk a lo tling ve tlat mai!
A pawimawh bera chu, nuih hian rilru hahdamna a thlen hi a ni. Rilru tâwt up up, thinurna, hlauhthàwnna, lungngaihnate hian mihringte hrisêlna a tichhe thei a, chu'ng zawng zawngte chu kan nuih hian kan ngaihtuahna atangin a labo vek thei a ni.
Chu vângin nuih hi a hrisèl a, nuihza siamtute hi zah hliah hliah tur kan ni. Mizote hian fiamthu thiamte en dân kan la thiam lo hle a, zir tur pawh kan la ngah khawp mai. Khawlaia mi lo chhaih nawmnah chîng leh lo nuihsawh vêl te kan la chìn chhûng chuan hnam hrisçl kan ni hauh lo vang le..
Nuih that zia min hrilh a, min tinui bawk a, a lawmawm e.
ReplyDeleteI blog chhiar a nuam.
Ropuia, ka blog i lo tlawh thin a, ka lawm lutuk e!
ReplyDeleteRopuia tih inzui thla duat ila ni mai lawm.
ReplyDeleteNuih essay tawi fel tak scientific point of view min hlui a, a lawmawm hle mai.
Nia, nuih hi tum/thinrim ai chuan nuam ka ti fee, a hrisel tih pawh ka hria.
Hmanah chuan ka cher ve thei khawp a, khatih lai khan ka thin lah a chhia, ka lo hlim deuh deuh a ka thau hret hret bawk a; ka thau hret hret a, ka hlim hret hret bawk a.
A ngaihnawm kher mai.
ReplyDeleteNakinah punctuation effect ngatin ka nui dawn.
@Pu Rpa: Nia, nuih hi a hlimawm piah lamah a lo hrisel em a ni. Kan nuih tam na na na chuan hrisel loh ngaihna a lo awm lo. Ka lawm e.
ReplyDelete@Pu Hva, ka lawm tak meuh meuh e. Nuih hawk hawk hian kan thawl hawk hawk thei nia.
Min tihlim thintu kan fiamthu thiam te hi ka tan chuan an hlu em em a, ka lungngaih em em lai te, thin tawt mup mupa ka awm lai te, rilru hah taka ka awm lai te pawha min tinuia min tihlim thintu an ni. Fiamthu ruahtham loh phuh chhuah tur an nei reng te hlei hlei hi an fakawm a; mi fiamthu thawh tawh sa pawh nise, a hma aia nasa zawka min nuih tir theitu hlei hlei te hi an fakawmin an talent hi a ropui ka ti thin.
ReplyDeleteMizo hian fiamthu thiam te hi khawiah pawh hmu ila, lo chhaih nawmnah mai mai te kan ching a, fiamthu an thawh laia an awm dan ang reng kha englai pawha an nundan emaw tia lo dawnsawn mai mai kan ching thin. An bulhnaiah kal changa an dara ben thuk thuk tum mai te, kuah nawk nawka nuih pui nghal mai tum te an awm fo thin. Hei vang tak hian pa fiamthu duh tak leh mi tihlim thintu tan pawh "fiamthu thiam" nih hi a hlauhawm deuh tlat thin awm e.
Keia tan chuan ka nun tihlima min tinui fo thintu kan fiamthu thiam te hi an hlu tak zet a, min kawm ve duha min tit pui peih anih phei chuan thian atan ka duh khawp mai.
@Pu Caribou: I comment a dikin tha ka ti khawp mai. Chhiar a nuam takzet. I sawi ang ngeiin khawlaia chhuah changa an thianpa emaw min ti tlat te, mi lo kuah cheng chenga mi lo beng thek thek te, mi lo bawl tum phët leh fiamthu min lo thawhtir tum tlat mi hi Mizo mipui zingah an la tam lutuk. He'ng harsatna zawng zawngte hi zaithiamte'n an tawk ngai lo. Fiamthu thiamte zah thiam nachang kan la hre lo hi kan rilru a la changkan tawk loh vang a ni a, hma erawh kan sawn tawh khawp mai.
ReplyDeleteI blog chhiar hi a hlimawm thin mang e.
ReplyDeleteKa chunga mite comment khi ka ngaihdan chiah a ni. Kan fiamthu thiamte kan dawnsawn dan hi a fuh lo fo thin. Khawi ilo a inhmuh changa fimathu nuihza eng emaw tal an phuhchhuah beisei a cho chhuah tum rilru a chhawn chhaih ti tih chingte hi an awm thin.
Hetih rual hian kan fiamthu thiamte zingah pawh a hun leh hmun thlu miah lova mi tihnuih tum leh uang reng mai an awm ve tho. Hetiang mite a vang pawh hi a ni mahna mi tam takin kan fiamthu thiamte nuih chana kan chan reng nachhan pawh hi.
-triplestar
@Triple: Ka lawm e. I comment a dik lutuk tlat. Fiamthu thawh thin zingah a hun leh hmun hre lova fiamthu thawh tum an tam. Khawiah emaw an han chhuak hlek a, fiamthu an thawh nghal bawrh bawrh zel a. Hei hian mipuite rilru a hruai nasa khawp mai.
ReplyDeleteVaiho hian zing insawizawinan 'Laughing Therapy' chu an tih nasat hi...Nuih za lo pui an nui thler duai duai zel, mahse 'Calorie' chu an 'Burn' tlem viau ang.
ReplyDeleteKu TS-a hi thil i hre tha thei ka ti e...
ReplyDeleteTha khawps mai. A ni tak tak...
ReplyDeleteKu TSa nge nge, tha thin hle mai, kan nui lawk...... ka hrisel sawt in ka hria.
ReplyDeleteMi taima tak i nih hi, i thuziak te hi zirchian leh zirzau hnua uluk taka ziak a ni tih hai rual a ni lo. Han ti zel teh.
Kan nui leh lawk.....
Ka zang sawt in ka hria.
" E, e, e khai, hlim rawh u, 'NUI' rawh u...." chutiang zel in.
...khrum
@Chhangte: Ka lo hre ve lo reng reng. Nuih rau rauah zing thawh hlima nuih hi a hrisel zawk ang em le? Hahaha.. I comment avangin ka lawm e.
ReplyDelete@Sangpuii Pa: Teh hlawl che chuan! I rawn leng lut chu ka lawm hle mai, i rawn leng fo dawn nia!
@Pu KT, ka lawm e.
@K'u Khrum, i ho reuh lutuk! Hahaha.. I mi faknaah ka lawm e, kei aiin i hre zawk daih tho si a.
I blog hi, thu nuihzatthlak chauh i daih dawn emaw ka ti a, thu tha deuh deuh i dah ta zel mai a. Ka beisei aiin i lo ril daih mai.. (NOI) A ngaihnawm tawlh tawlh e.
ReplyDeletenuih that zia min hrilh a ka lawm khawp mai..mahse hmeichhia nuih thler duarh duarh ching ho hi chu ka ngaina thei thlawt lo hriselna pawh ni se
ReplyDeleteA khai a! Pu Zaia thin hi aw.. :-D I rawn lenglut a, ka lawm lutuk e.
ReplyDelete@Ramenga: Dik chiah. Hmeichhia nuih thler duai duai leh nui uar uar hi a lo mawi vak lo. Midang tan ninawm an ni vat thin. I rawn leng a, ka lawm e.
A khai a! Pu Zaia thin hi aw.. :-D I rawn lenglut a, ka lawm lutuk e.
ReplyDelete@Ramenga: Dik chiah. Hmeichhia nuih thler duai duai leh nui uar uar hi a lo mawi vak lo. Midang tan ninawm an ni vat thin. I rawn leng a, ka lawm e.
Chhemdam thlifim a leng del del reng mai a, helamah chuan! A ropui thin e.
ReplyDeleteNuih hi ka duhve khawp mai. Naupangho hmaah te hian ka lo nui leh huah huah thin a, ka duh leh vak lova, ka insum leh hnuhnawh vel thin...
ReplyDeleteNuih hi a pawimawh riauva ka hriat nachhan pakhat kan sawi mai mai teh ang. Hmanni ah kan thawhpuinu in nau a neih avangin aikal a rawn tir a. Chu nu chu Singapore-ah pawh kum 6 vel zet han awm tawh hi ania, inla class zet mai hi ani. Office-a fiamthu kan han thawh te hian a nui ve duh miahlo zel a, a nuihzat zawng ani lo nge ni. Mahse kan ngei phah deuh roh tlat nia. Miin fiamthu an thawh chuan nuihza vaklo pawh ni ila lo nuihpuive te hi politeness anih mai piahlamah mi nelawm nihna te pawh alo ni tel anih hi te ka ti ta mai mai a...
Ekhai hotupa, i rawn lenglut thin chu ka va lawm em ve aw.. Chhêmdam Thlifîm thâwttîrtu in ni e.
ReplyDelete@Cyber, in thawhpuitu aikal chuan midang zinga a nuih avangin a zahawmna a bo a ring aniang chu mawle.. Nuih huna nui duh miah lo hi an ngeiawm duh a nia aw.. Inhmuamûp vang pawh ni lova intih engemaw vang a nih phei chuan an ngeiawm leh zual. Kei pawh nuih tam ka zir dawn! I rawn lenglut a, ka lawm e.