10 January 2018

Alfred Lord Tennyson-a chungchang tlem

Kum 1836 May thla khan Charles-a leh Louisa Sellwood chu England-a khaw te reuh te Lincolnshire-ah an innei a. He inneihnaah hian Charles-a unaupa Alfred, Lord Tennyson (1809–1892) leh Charles-a nupui neih tak Louisa Sellwood unaunu Emily te chu intawngin hmangaihnaah an uai zo ta! Kum hnih kum thum vel lai chu inzui mah se, Emily-i pa chuan Tennyson chu makpa atan a duh thei tlat lo. Kum 1840 chhovah phei chuan inhmuh takngial pawh a phalsak lo. A chhan chu — zu a in thin vang leh meizial a zuk nasat vang te, rinna lamah a thiangzau (liberal) vang te a ni. Tichuan, heti zawng hian ka ngaihtuah a: zuk leh hmuam leh ruihtheihthil tih loh te, kohhrana theihtawka inhman te hi luck-na a va tling em, tiin!

Nimahsela, Alfred, Lord Tennyson leh Emily Sarah (1813-1896) te hi kum 1950 khan an innei ta tho a ni. Hetih lai hian a changtupa zawk hi kum 41 a ni a, a changtunu Emily hi kum 37 a ni. Chuta tanga ka ngaihtuahnaa lo lut chu, mi an inhmangaih phawt chuan chhungte atangin harsatna awm mah se, hmangaihnain a tuahrem tho tho! Kum te chu tam mah se, kumin hmangaihna a bar lo! An pahnih hian fa thum an nei a, Alfred-an a ngaihsan leh ngaihhlut em em, a thianpa hming chawiin a fa upa ber hmingah Hallam Tennyson a sa nghe nghe.

Alfred, Lord Tennyson hi Victorian Age hun laia English poet lar leh sulsutu ber nia sawi a ni. Kum 18 mi lek a nih lai, 1827 khan a unaute pahnih Frederick leh Charles te nena an poetry dahkhawmna 'Poems by Two Brothers' tih chu an tichhuak a, heta a zatve aia tam mah chu amah Alfred-a poetry a ni awm e. Chu mai a ni lo, kum 14-16 a nih lai vela a thu leh hla ziah hrang hrangte chu 'The Devil and the Lady' tiin a tupa Charles Tennyson chuan 1930 khan a tichhuak ta bawk.

A kum zat ka’n tarlan deuh thlap thlap chhan pawh, thu leh hla lama khawvelin a hriat larte hi an kut a lo va hlei hma em! An lo va inup lo em, tih lam daih a ni! Sawi zau erawh ka tum lo. Kum 24 a nih lai, 1933-a a poem phuah ’Ulysses’ pawhin heng laiah ngaihhlut a hlawh ve a ni ang, khawii maw laiah chuan kan zir tawh nghe nghe kha.

A fa u ber hming a sak chhan, a thianpa Arthur Henry Hallam (1811-1833) pawh hian khawvelah kum 20 chauh hun a hmang hman. He a tleirawl thian nen hian 1827 khan an intawng a, a thian tha ber nia sawi a ni. Kum 1833-a a thihsan pawh khan a tuar na hle a, a hriatreng nan ’In Memorium’ chu 1849 khan a phuah nghe nghe.

Alfred hian 1830 khan ’Poems, Chiefly Lyrical’ tih chu a tichhuak a; hemi fakna thuziak hi Hallam hian 1931 khan ’Englishman’s Magazine’-ah a tichhuak a ni. Hallam hi Alfred-a unaunu Emily nen inhmangaih hle mah se, Alfred-a pa George Clayton Tennyson chuan makpa atan a lo iai ve leh tumhrang a! Kum 1831-ah a pa chu a thi a, a thih hnu 1832-ah Emily leh Hallam chu sawi remin an inhual ta a. Nimahsela, an inneih hma 1933-ah Vienna-a a zin laiin Hallam hi a thi ta thut a, a thianpa thih hi Alfred hian a tuar nasa a. Chutia a thianpa thihna avanga lungngaihna chhumpuiin a hual mup mup lai chuan poetry a phuah ta chur chur a — ’The Two Voices’ tih te, kan tarlan tak ’Ulysses’ te, ’St. Simeon Stylites’ te a phuah a ni.

Chuta ka rilrua lo lang leh ta chu, inthianthatna hi a ni. Alfred leh Hallam inkawm ngeih dan kan hre ta a, Alfred-a nau Emily leh Hallam an inhmangaih chhoh dan atangin thian inhnimhnai tak chu an nih a rinawm sa hrim hrim a. A pa a thih hnu phei chuan, an pahniha an inneih/inhual theih nan Alfred-a hian a thawhhlawk hle pawh ka ring. A thianpa thih avanga poetry eng emaw zat a phuah te, a nau leh a thanpa inhmangaih chho te, a thianpa hming chawia a fa hmuh hmasak ber hming a sa mai te hian thian hlutna a hrilin a hrilhfiah mang e ka ti.
Heti hian ka inngaihtuah a, nupui a chhia a tha kan hmu ve te a nih ngai chuan (thiante unaunu remchang an lo awm ve hlauh te a nih chuan) thian (moneitu thian)-ah tu ber nge ka hman ang tih theih tur khawpa kawmngeih thian ka nei nual; chutih rual chuan, tun thleng (heti zat kum ka nih tawh hnu pawh) moneitu thiana vawi khat mah ka la tang lo hian ngaihtuah a tithui angreng hle!

Share this

0 Comment to "Alfred Lord Tennyson-a chungchang tlem"

Post a Comment

Eng nge i ngaihdân?