Presbyterian Hospital, Durtlang-a i awm emaw, i kal emaw a nih chuan thlang lamah han hawi thla chhin la, in vâr lianpui mai, Taj Mahal niâwm tak chu i hmu ang. En liam mai mai thei lova i tlawh a nih chuan hmangaihna aṭanga chhuak a nih chian zia chu a chhûnga i awm laia i rilru hnîm ruih khân a nemnghet ngei ang.
Mizoramah chuan hmun romantic (lungrun?) ber a tih ngam hial âwm mang e. Eng pawh ni se, i’n bêlchiang dâwn ang hmiang.
He KV Paradise hi Pu K. Chhawnṭhuama'na a nupui hmangaih êm êm, Pi Rosangpuii Varte hriatreng nana a sak a ni a. Pi Rosangpuii hi November ni 27, 2001 khân motor accident avângin a boral a. Hmachhawp hlimawm tak leh phûrawm tak lo nei tawh sa an nih avângin hetianga a nupui duhtak boral ta hi Pu K. Chhawnṭhuama chuan a tuar na êm êm a. A nupui dam laia khawvêl ram dang fanna tura pawisa an lo khâwl tawh hmangin he in ropui hi a rawn dinchhuak ta a ni.
Pu Chhawnṭhuama chuan a nupui boral tâ chu a ui êm êm a, an in bul lawkah phûm a ni nghe nghe a. A ṭhenrual ṭhate chuan, “Ram i nei zau bawk a, in inphûmna hmun hi a hnai bawk a; thlân in tur mawi deuhvin sa la, chutah chuan sawn rawh,” tiin thurâwn an pe ta zeuh zeuh a. Chuta ṭang chuan Sangpuii lung phun ruala a puala thlân in saka chumi hmun ngeia zalh chu Pu Chhawna rilru-ah chuan a lo awm ta a ni.
Tichuan, eng ang ruangâm nei nge a sak tum tih pawh hmu lâwl famkim chiah lo chungin February ni 4, 2003 khân thlân in sak bul ṭan a ni a. Amah Pu Chhawna chu a duangtu (designer) ni nghâlin Pu Lalchhandama chuan a thachang a dâwl a, head mistiri hna a thawk nghâl a ni.
A tîr aṭangin hriatreng thama mawi leh lian ngeia sak tum a ni a. A hmun ṭhut zau zâwng hi 14,420 sq. ft. a ni a, zau tham tak a ni. Chutia an sak tâk vëkah chuan amah Sangpuii pual mai ni lovin, Sangpuii'n a hmangaih leh a thlâkhlelh êm êm a pasal leh a fate an thih huna an bula zalh chu, Sangpuii pawhin la dam se a thlâkhlelh tak tur a nih ringin mi 16 phûm theihna turin a pasal Chhawna chuan a ruahman lâwk ta a ni.
An han sa chho zêl a. A ruhrel bâka a cheimawina hi hmuh chawpa sak a nih avângin ṭhiata chei ṭhat leh pawh a tam a, chak taka sak theih a ni lo. Sak laiin hming a la nei si lo va, sailungvâra cheimawi a nih bâkah a chung mûm (dome shaped) hian helai vântlâng ngaihtuahnaah chuan Taj Mahal a hriatchhuahtîr avângin, Sangpuii Mahal an tih loh vëk leh Chhawna Mahal ti tein a hminglem an phuah hman a ni. Tin, hetianga in chung mûm hian mosolman tihdân a an avângin râlkhat aṭang pawha miten Kristian hmunhma a ni tih an hriat nghâl theihna turin a chhîp hmun thumah langsâr takin Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim zât Kross pathum dah a ni bawk.
Hming mumal nei lova awmtîr reng theih a ni lo va, Sangpuii vânga sak lo ṭûl ta ni mah se, chhûngkaw thlân in tur a nih tâk miau avângin a hming-ah ‘KV’ tih hi awm ngei se tih chu amah Chhawna duh dân a lo ni ta a. Kum 1988-a chêng nuaih nga chuang sênga he ram hi an nupaa lungrual taka an lei a ni a. Kum 1990, February ni 19-a he hmun hi luah ṭanin, an school hmingah pawh an nupa hnam hming bul, Khawlhring leh Varte lakawpa KV Multipurpose School tih chu an lo phuah tawh a. Chu hming lamtawi chu hman chhunzawm a remchân avângin telh ngei tura ngaih a ni phawt a. Uluk taka rei tak ngaihtuah a nih hnuah ‘KV Paradise’ tih a lo ni ta a ni.
Mizo ṭawnga Paradise han tih hian mi tam tak chuan vânram tihna angah an ngai ṭhîn a. Mahse, vânram thlen hmaa chawlh lâwkna hmun sawina a ni a. Vânram thlen hmaa KV chhûngkua lo chawlh lâwkna tura in sak hming atana KV Paradise tih chu inhmeh hlein a satu chuan a ngai a ni.
Sak chhoh zêl a ni a. Lungphun ni thlengin khawih zeuh zeuh reng a ni a, sak puitlin a nih meuh chuan sikul naupangte tha thawhte nen veka belhkhâwmin chêng nuaih za emaw lai he thlân in atan hian sêngin kum thum chuang zet an sa a ni.
KV Paradise hi hmun awiha sak a nih avângin a panna turin ft 8-a zau, rahka step 67 a awm phawt a. A hmun hi lungrem ft 16 laia sânga rem zâwl a ni. A zâwl chhawrdawh neia siam niin, a chhawrdawh hnuai zâwk hi pangpâr hmun a ni a, a chhuat zâwl hnuaah hian a enkawltu chowkidar quarter fit 30 × 12-a lian a awm nghâl a ni.
A in pumpui hi in thum ang deuhva ṭhen a ni a. A in pui ber hi fit 30 × 24-a zau a ni. A chhuat hnuai tikhuarin kuang thun thlâk theihna tura siam a ni. A chung chiah hi museum a ni a. Tûnah chuan Sangpuii hriatreng theihna tur thilte phlan a ni. A chhâwng chung ber hi Chapel a ni thung.
A in hnihna chu a luhna tawntirh leh a luhna zâwna mi hi a ni a, he in hi kawhawina hmun, watch tower ni nghâl tura duan a ni a. Tlâng thengthaw taka awm a nih avângin khaw hawi a nuamin ram a lang zau hle a ni.
A in pathumnaah chuan tuizêm a awm a. Chumi chungah chuan khaw hawina tur hmun zâwl dang siam leh a ni bawk.
Hriatreng tlâk tura a duangtuin a sak a nih miau avângin theih ang tâwka cheimawi a ni a. A in ṭhut chin zâwl zawng zawngah sailungvâr phah chhuah vek a ni. A kawt zâwlah hian tuikhawhmawi, fountain siam a ni a. Hei hi Kolkata ami Premiere Irrigation Company-te kutchhuak a ni. Tin, electric hmanga cheimawi hna hi Bawngkawn Chhim vênga mi Pi Pawlsangliana'n bul a ṭan a, a hnuah Ramhlun South ami, Dickson Power neitu Pu David Hmingthanmawia'n hmâwr a bâwk ta a ni.
A hming hi mawi mah se, thlân in a nih miau avângin tam tak ngaihtuahnaah chuan hmun lungchhiatthlâk leh thawpikthlâk anga ngaih a ni ang tih hi a satu hlauh ber a ni. Chu ai chuan, he hmun hi thlarau retheiten Pathian pâwla fianrial an hmanna hmun lo ni sela, thinlung thawpikte hawi thawvenna hmun-ah chang sela, inhmangaihten hmangaih thu an inhrilh tawnna remchâng lo ni zâwk sela tih hi a satu duh leh thlâkhlelh ber a ni. Hla phuah thiam te, thlalatu te, lemziak thiam, thuziak mi te leh a tlawhtu mi dang tute pawhin tisa lam pâwlna leh thlarau lam malsâwmna thlenga an dawnna hmun hriatreng tlâk a lo nih ngei theih nan, kum 2006, February ni 23 khân Pathian hming lamin, lungchim takin KV Paradise chu an hawng ta a ni.
Thlalak chu hetah en tur a awm e.
Thlalak sawi ka tum chiah a, hetah tih ka hmu kulh mai,.tha thin e..
ReplyDelete@eL: Camera ka nei lo va, a hmaa kan lak sa lah chu ka lo nei tawh bawk si lo va. Link dang ka dah ta mai a nih kha. Thank you!
ReplyDeletei ziak ngaih nawm thiam em mai.
ReplyDelete@omom: Ka lawm thin e!
ReplyDeleteKa la kal miah lova. Hun thawl deuh neih chuan la kal ve tur a ni. I ziak thiam thei khawp mai. Ziak mi dik tak i lo ni ngei e.
ReplyDelete@Noddy: I la kal ngei a ngai a nih chu. An hawn hmanin ka kal tawh zãn! Ka lawm e.
ReplyDeleteDaih daih chuan ka han kal ve tawh a, a sa ropui khawp mai.
ReplyDeleteI va hre ve-in inchhung em ni?lolz
Journalistho hi chu in heti tlat zel.
Kum 1 lek chhung Aizawla ka rawn awm phei zawk lai (2007) khan ka fapa nen kan han tlawh a, a hmun pawh a nuam reuh khawp mai. Mahse, thlan in a ni miau va, chuti vakin nuam ka ti chuang lo. A bengvarthlak thin hle mai.
ReplyDeleteHei chu kan veng lam a nih hi. A ngaihnawm, a bengvarthak e. Kan venga awm a ni na a vawi khat mah ka la kal lo. Hun ka nei lo ve em a!
ReplyDeleteI ziak chipchiar thiam in chhiar a nuam e, a takin kan mitthla dawn thuak thuak alawm, hmangaihna hi chu a mak ve ngawt mai, kan tihlan duh leh leh a nghawng te hi, han ngaihtuah neuh neuh chuan, a mak in hriatthiam a har thin in ka hria,.. ka kal ve chak khawp mai
ReplyDelete@Pu Rpa: Inchhungte lo ve, an hawn lai vel hi Durtlang-a ka awm lai a nia. Mi ka zawh bakah keiman a hmun ngeia ka hmuh leh lehkhabu thenkhat atanga ka lakte ka rawn chhungkhawm mai a nih hi :)
ReplyDelete@Pu Caribou: A hmun hi a romantic asin. Duhtakte nena tlai len nan chuan duhthusam niin ka hria. Inkiss ngawng ngawng hmuh tur an awm fo.
@OPA: I lo haw hunah i la kal ngei a ngai a nih chu! Tlawhtu an tam thei khawp mai a, tunah hian eng nge a an erawh ka hre ta lo. A darthlalang neuh neuh keh te a awm tawh a!
@@Hmelthatea: Hmangaihna tui luangchhuak hmanga din a nia, hmangaihna avang liau liauvin Pu Chhawngthuama hian cheng nuai 100 vel a seng a nia. A fakawm zawk ngawt!
In zavaia chungah ka lawm e.
Ehhh va ngaihnawm ve... Ka experience min ti hrechhuak dawn alawm le! Amah hi chanchin ngah tak a ni hrim hrim a ni.
ReplyDeleteK Chhawna hi kan KTP ho thin... An nu Sangpuii pawh kan veng nu... kan venga an awm lai chuan kan hlim thei ania awww. I ziak ngaihnawm e... Tsa nge nge...
ReplyDeleteA ngaihnawm mang e! Nang hian hma i sawn ber mai TS. Fiamthu lo pawh i lo thiam chiang e.
ReplyDelete@K'u Krista: Eng experience tak ni ang maw! Ka lawm e.
ReplyDelete@Miss Maisek: In lo inhrechiang hle mai a! Ka lawm thin e.
@Pu Zaia: I mi fakna ka phu lo khawp mai. Ka lawm e.lo inhrechiang hle mai a! Ka lawm thin e.
@Pu Zaia: I mi fakna ka phu lo
Mizo TajMahal chu tlawh a va chakawm ve le.
ReplyDeleteNupui pahnihna nei lo phei se chu a hlu lehzual tur.
I ziak ngaihnawm khawp mai.
Ka kal ve tawh a, a hmun a nuamin a thawveng khawp mai. Hmangihte tan a in hriatrengna tur thil tihsak tluka nuam a awm lovang a, ka thil tihsak midangin min hlutsak phei chuan a va han hlu dawn em!. Heti zawng hian ka ngaihtuah a nih chu
ReplyDeleteA hmun a hmuh ve a chakawm hle mai. A bengvar thlak e.
ReplyDelete@Te-a: Ka hriat loh thil a ni ta! I rawn tlawh a, ka lawm e.
ReplyDelete@Vana: A ni khawp mai. Chutiang zawngin ka lo la ngaihtuah miah lo nia.
@Chhuaklinga: I la hmu ngei ang chu le.. Ka lawm e.khawp mai. Chutiang zawngin ka lo la ngaihtuah miah lo nia.
@Chhuaklinga: I la hmu ngei ang chu le.. Ka lawm e.
I va hre chipchiar bik ve, a satute pawhin heti thleng thleng chu an hre kilh kelh bik lovang a...
ReplyDeleteKa la kal ve lo, ral khat atangin ka hmu tawh, kal ve i tichakawm mai dawn a lawm mawle :-)
A ngaihnawm hle mai, i sawi thlalak hi han telh phei lang chuan kan thlirin kan chen chilh ve thei ngei ang.
ReplyDelete@triplestar: I uar tân tân lutuk. He2. La kal ve ngei rawh.
ReplyDelete@Pu Hva, a thlalak ka lak kha ka lo dah tha lo va, hmun hrana mi link ka dah tawp mai a nih khi.