FELA LEH KEI - 3

Kan inralsai thin
Thiante duhsaktu, ngaihsak em em thintu a ni. Ani avangin thian tha dang tam tak ka chhar thar a, hmelhriat ka neih belh phah teuh bawk. Tarlan tawh angin MZU a hostel awmnaah te ka zuk riak thla fo va, Ramhlun Sports Complex-a an inah te ka va riak thin bawk a, thil kan ti dun a, kan riak dun a, kan ei dun a, kan kal dun a. Kan inngamtlak em em a, facebook lama thiante han ralsai fiam te hi a chîng a.

Rinzuala, Amah & Kei @21st December, 2017

A bikin amah Fela bakah heng thian dang — Hruaia te, Ruata Royte te, Dustin-ate nen hian kan uar zual a. Fiamthu na tak takin kan inralsai a, a changin a lova luatin kan han infak leh hluai bawk a. A chang leh ram thlirin lehkha kan inthawn a, chuti chuan facebook lamah kan inralsai thin. Amah Fela nena kan inralsai dan tlem han dah dawn ila

Chumi hmain thil pakhat: Tum khat chu June ni 13, 2017 khan kan thianpa Dustin Lalkulhpuia zan chhuak hi a haw mai loh avangin a chhungten an ngaihtuah em em a, ruah a sur nasa em em bawk si a, Fela an be pawp a. Anin theih ang angin hma a han la zui a, whatsapp lama kan thianho group pakhat ‘MZU Lenhmui’-ah te kan sawi zui a, kan mangang tlang hle. Dustin-a chu a tukah an hostel-ah a lo haw diam a. Chung thu te chu ngaihnawm tak siin kan thianpa Dustin-a kap chungin August ni 12, 2017 khan a ziak a ni.

Tar lan tawh ang khian Facebook-ah hian kan inkap kan inkap a,  lehkha te kan inthawn (open letter) tawn thin bawk a. March ni 23, 2014 khan hetiang hian a wall-ah thu min thawn a, 

Thian duhtak Tsa Khupchong,

Chung khuanu hualhimna zarah i dam ngei ka beisei. 

Thil ropui tak sawi tur ka nei lem lo. Mahse, ram leh hnam chhanhim tur hian mi ropui nih a ngai kher lo a, chutiangin thil ropui tak tih tum a ngai kher lo bawk. Chu chu a hrechiang bertu leh theihtawp chhuaha ram leh hnam damna tura thawktu i ni hi ka chhuang che a. Theihtawp chhuaha hmalam pan zel turin kei ve tehlul hian ka’n fuih ve che ni rawh se.

Mi tin hian kan tih tur theuh tiin kan mawhphurhna hi hlen chhuak theuh thei ila harsatna kan tawh tam tak hi kan sutkian theih hi ka ring thin. Kuang lo nawr chungchang kan sawirik foah erawh hi chuan NGO te ai mahin kan sorkar lam hotute leh pisaa hnathawk ho hi dem zawk chang ka nei. Pisa hotu dawhkana lehkha pawimawh chinfel loh inthuah chhah tup mai ka hmuhte hian ka rilruin ka lo hrechhuak rauh rauh thin che a. Nang ni la chu vawiina lehkha lo thleng hi i chinfel nghal zel mai ka ring. A chhan chu pisa hotute hi thiamna sang tak nei leh zirtirna tha tak dawng an ni theuh si a. 

Kan mihrang Kaphleia te kha an dam ni sei deuh ngat se zawng kan ram hian tun ai hian hma a sawn ang maw le. Ram leh hnam hmangaihtu inti tam tak, eizawnnana ‘plan budget’ chhunga 6th Pay hmang ho hian engtiang kawngin nge hma la se i tih i kam chhuak hriat a chakawm hle mai.

I thian, 

Fela Ngente, ni 23.3.2014 (Pathianni zan)

 Chuti na na na chu tiin comment lamah ka va chhang a, han tar lang leh law law ila.

Thian ngaih em em, ka drama ziah hmasak bera a hming ka tar lan tel loh phal loh khawpa ka ngainat, Fela Ngente,

Chung khuanu zarah ka dam zel e. Kar tawp inhmuh loh ringawt pawh a rei duh hle mai. Thawhtanni han chawlh dawn ngat phei chuan a huphurhawm rum rum nia.

Engti turin nge min beiseia engin nge mawlh ta che ka hrethiam chiah lo va, i office dawrna lamah mi huatthlala i tawng nge ka ngaihdan i hre châk hrim hrim ka hre hek lo. Amaherawhchu, kan sawrkar hnathawk hlawh tamte chungchang erawh sawi hlek turin min duh niin ka hria a. Chuvangin point të tëa thenin Mizoram budget-in a chãwm sawrkar hnathawk, mipui rawngbawltute ka hmuh dan ka han tar lang zuai zuai ang e.

1. Sawrkar office tam zawk hi thatchhiat zirna hmun a ni. A hnathawkte an thatchhia a, an dawhkanah an hmel hliah khawpin file pawimawh intiang urh mah se zuma khelh an thlang zawk.

2. Sawrkar hnathawk tam tak hi an thawh hre lo an ni. Nitina office kal ringawt hi an hnathawh emaw an ti a, office-a an thawh zawh hman loh ina thawh zawm atana hawn khawpa thahnemngai an tam âwm lo asin. Kan file pawimawhte thla thum thla li lai an titâng a, an hlawh lak tur thla thum thla li lai tâng se an nuar ang.

3. Office hna aia mimal thil ngai pawimawh an tam khawp. Office hun chhüng reng pawha mitthi râl, inneihnaa kal, damlo kan tura haw hma chîngte hi an huatthlala takzet a, thil pawimawha hmuh an tul chânga an lo awm loh hian vawk êk uih tha ber ber chi barh hawng hawng ka châk thin.

4. Office-ah hian discipline an kengkawh tha lo hle a, an zawm tha lo hle bawk. Dawrtu an awm lai reng pawhin an inchhaih a, an nui duar duar a. Thingpui an in khulh khulh a, khâk an chhâk leh tlãwrh thin. Office chhûng tihzahawm an tum lo va, an tã ni lovin midang tã anga ngaih tlatna an nei.

5. Ram leh hnam hmangaih maw?! Ram leh hnam hmangaih tak tak hi sawrkar office chhûng aiin party office chhûngah ka hmu hnem zawk. 'Ram leh hnam ka hmangaih em a, sawrkar hna ka thawk ta mai a ni' ti hi an tam âwm lo asin. An hnaa taima em emte pawh hi ram leh hnam an hmangaih vang ai mahin an hma zawna tihtur awm a nih vang chauh a ni maithei e.

6. Ka thian, kawng kan zawh dawn. Sawrkar hnathawk chu tel an tam lo vang, anni chuan chawlh mawlh an thlahlel a, zirlaite zawk kan tam leh ber ang. Mitthi râl tura hna thulh fo khan ram leh hnam tâna kawng zawh turin hna a thulh duh hauh lo vang. Kha maw, ka tih reng kha. Point 5-na chhiar leh rawh.

7. Office chhunga 'Ka pi/Ka pu' kan tih thinte hian sawrkar hna hi 'where, what, why, when, how' hre chiang ngat sela chuan a dawrtu zawk hi 'Ka pi/Ka pu' an ti thin ang. Ram changkang zawkah chuan hetiang hian an ti thin zawk an ti. Mahse, tunah rih chuan Special Report-ah sawrkar hnathawkte dawr an nawmzia aiin dawr an hrehawmzia sawina post a la tam zawk tlat a nih hi.

8. Mi thiam chu ka ni lo va, mi thahnemngai erawh ka ni thung, i sawi ang deuh khian. Office ka dawr changa 'kei chu ni ila' tih vawng vawng chang ka nei ve bawk nia. Mahse, sawrkar hna thawh hi ka la châk ngai lo va, Mizoram budget zatve aia tam eiraltu zinga tel tumna ka la nei hek lo. Hemi vang hi a ni ang, sawrkar hnathawk aia sumdawngte ka ngaihsan zawk mauh mai ni.

I zawhna hi ka chhang fuh em ka hre lo va. Office hrang hrang ka dawr zing ve tawh a, ka vei zawng tar lanna remchang atan ka han hmang mai a ni.

Ka ngaihdan fahrah të të i hriat duh châng chuan inthlahrung duh suh, mi huat hlawh khawp pawhin ka ngaihdan diktakin ka chhâng zel ang che.

Tawk phawt se.

I thian,

TS Khupchong
Mission Veng
24.3.2014; 1:30 AM

Nia, MZU Mizo department-a 1st Semester zirlai kan nih lai khan kan miss-in drama min ziahtir theuh va, chutah chuan Fela hming hi a changtu hmingah ka hmang tel rêng a ni. February ni 20, 2015 chhun khan facebook lamah sei zetin ka va kap a, chu chu heta han tarlan loh ka tum zet nain, dah mai mai kha tha zawkin ka hria a, ka han dah leh hram a ni. 

Ka țhianpa ngainat em em (mipa leh mipa chu 'duhtak' han inti lo phawt ila) Fela Ngente 

Inhmuh a khât lutuk a, engtiang chiahin nge chhas țhen i tawrh nat ka hre thei ta chiah lo va; mahse, i facebook status ilo fahran ațang chuan i lung chu a leng ngawih ngawih a ni tih ka hrethiam tho mai. A âwm lo lem lo ve, keini pawhin hetiang hun hi kan tleirawl laiin vawi eng emaw zat chu kan lo tawng ve tawh a nia :) 

In ințhen chhan tak hi ka hre lo va, 'intihthiam loh vang' ni lovin 'inhmuhthiam loh vang' a nih ka beisei e. Tarmit i vuah miau a, i inhmuhthiam lohpui a nih pawhin ka dem lo che. Ka hau dawn che nge ka hnêm dawn che, ka deu dawn che nge ka kâp dawn che tih hriatthiam a har ka ti hle mai. A thawh dan ang zelin aw...

Tlangval țhankin i ni tawh. Chuti fakauva chhas țhen la na rual i ni tawh lo. Kum khat pumhlum em pawh in inzui hman lo va. Keini kum thum kum li te ngaihzawng kan nei a, khawvel dang nei lo khawp hiala kan awm pawhin a țul chuan kan țhen mai, maw! A tirah chuan kan nâ, kan kawng kal te reng reng a thlêk hian kan thle hnêp hnêp mai ni! A sarhu laiin 'khuarei hian min hnêm lo' te kan tia, chu mai pawh duhtawk lovin 'khuarei hian min hnêm ahnekin a zual si' te kan la ti tak deuh deuh a. A ni lo, khuarei hian min lo hnêm khawp. Khuareiah i la hre ve mai ang.

Chhas i neih hian min intihtheih khum tawh reng reng suh. Midang bulah pawh intithei suh, ințhen hnuah a zahthlak. In nih tirh te khan in nih rei ka ring lo hrim hrim! Tun hnuah chuan 'Ani ngei kha i hmangaih a ni' ka tihsak hma che chu 'Ani ngei kha ka hmangaih a ni' lo ti tawh reng reng suh. I hmangaih leh hmangaih loh min zawt hmasa zel rawh.

Chhas i la nei leh dawn. 'I fâwp lo chu pâ lo a tih phah ngawt ang che' ka tih nu pawh khan a la duh lutuk ang che. Mahse maw, chhas i neih pawhin 'ka friendlist ho chu an chhe lo maw le' tih khum miah loh tur aw... Free advice a nih chu. Vibrio kan han ti leh ang a, i hmu leh em em ang. A țul phawt chuan ka sem țhen ang che :D 

I Kolkatta kal hi i chhungte taksa damloh vang nge i rilru chhungril damloh vang tih hriat va ni suh! I zu intulh nghek nghek ang tih a nia ka hlauh ni. Keini pawhin kan chhas hmasa ber țhen chu kan tuar na ve tho, 'na tawkin damlo ila aw...' tih rilru te pawh kan pu ve țhin alawm. Mahse, khuareia inchhirna tur thil hi tih miah loh tur. Khawvel chhiatkhum turin i lo inkhai palh ang e, inawkhlumte hi an inchhir ngei ngei e an tia lawm.

Amah beiseina i neih reng ka ring. I status update chu a rawn hmuh i beisei ang. I whatsapp status chu a rawn en fo i beisei bawk ang. Chhan eng emaw ho tê avang tal pawhin SMS a rawn thawn che i beisei ang. Taka, a țhiante hnen ațangin thu lawmawm i beisei bawk ang. Chumi tur chu a rilru tawk thei tur leh a ngaihtuahna nêm titho thei tur ang berin thu leh hla i chhuah ang a, ani erawh a ngawi reng thung ang. Hmeichhia an mak khawp, inbiak loh te, ințhen te hi an lo thiam khawp a nia! 'Beiseina hi mi retheite chaw a ni' an ti țhin, nang chu mi rethei i ni lo. Beiseina hian mi a dawlh thei.

A facebook profile i tlawh zing hle ang a, i status update-ah i chungchang a tel leh tel loh i thlithlai reng ang. Hmeichhe sual chuan mi runluih țalh an tum a! Mipa hi an hrechiang bik teh e! Relationship an han dah a, kan nâ a; single han intih leh kan na leh tho va, natna hrik lianpui hi an ni ringawt! Natna hrik ngaihawm!

Ka ziah tum zatve vel chu ka ziak tawh a, mahse, duhtawk mai ang. Hei hi lo hre reng rawh, khawi hmunah pawh, engtik lai pawhin chhas zawnpui che ka inhuam reng tih hi. A remchan tak leh kan inthurual nghe nghe dawn nia. :D 

I tan hla chhete ka phuah ve. A tawp khar nan aw...

Naute duhlai, Fela hi min va tiriang em!
Picnic exam hostel a lo nuam ber mai, nuam ber mai;
Nang vangin ka tarmit glass ka hmu fiah zo ta lo.

Naute duhlai, Fela hi min va tiriang em!
Bike neih tinuam lotu i chang zo ta, chang zo ta;
MZU Hostel aiin Kolkatta Mizoram House ka thlang ta e.

Naute duhlai, Fela hi min va tiriang em!
MZUSC GS nih pawh engmah lo mai a lo ni e, lo ni e.
Kan whatsapp group awmna pawh hmun khawhar a chang zo ta!

Naute duhlai, Fela hi min va tiriang em!
Khawngaih takin lo let leh hram rawh, leh hram rawh.
I lo let leh a nih chuan i thu thuin ka awm tawh ang.

Hemi humi chhan letna atan zanah a wall-ah thu a rawn post leh nghal a, chu chu ka tar lang lo phal lo vang! A hnuai ami ang hian,

Thian ngaihawm Tsa Khupchong,

I hriat angin chhan let chi reng reng ka chhang let lo thiam thin lo. Hmangaihna ka dawn zozai pawh a rul tawkin ka chhang let mai a. Sem zai thiam min ti a nih pawhin ka dem lo che. Ama’rawhchu kan Bible meuhin vengte hmangaih tura min tih angin hmangaihna chu ka lo sem zai ve a nih pawhin min dem lul suh aw. Tunah pawh i thu thawn tuihnang zet ka lo hmu a, lawmthu hrilh pah chein hei ka rawn thlasik mau puah ve phawng mai a nih hi!

Suangtuahna leh a tak ram kaikawp thiam tak i nih avangin i lehkhabu chhuah zozaite ka chhiar chang hian i duhaisam chu ka hai mawlh lo e. Ni, hmangaihna kan dawn tam lam kan intehsak dawn a nih chuan ka el pha hauh lo ang che. A chhan chu hmangaihna hi a zau em a. Mi fel tak takte hnen atangin Agape hmangaihna i dawng tam hle ang tih chu i hmelah pawh a lang reng si a. Nula leh tlangval inkara hmangaihna erawh suangtuahnaah bak i la tem ve kher lo ang. Tu fawh mah i la dawng lo a. A awm nem zawk na na na chu tihluihnain pahnih khat i lo fawp ve tawh mahna le.

Zirna sang zawk zir tura Tanhril lamtluang i zawh atanga kum khat leh thla khat hnuah hmel duh i tawn ve kha i la hre reng em? Vawi duai lo i rim a, zah theih lohna leh mihring chakna hmanga pawh luih i tum a. A taksa pawh i hnaih hle thin a nih kha. Khatih lai khan min rawn derin ka puihna dil ni la hmangaihna hi thinlung lam atanga intan a ni tih hi ka hrilhfiah mai tur che a. Nang i tuihnan viau lai khan ani a hul huk a... Tunah chuan nang pawh khawro takin i tei tak ruk ruk hi!

Eng pawh ni se nang hian kan mi hrang fam ta Lalzova min tihre chhuak fo thin a, a hla ‘mangtha mangtha’ tih hi i inhmeh bik riauin ka hre thin. I hmel leh mangtha tih hi thil kal kawp tlat niin a ngaih theih. Duhsakna aia hnawlna mangtha ngei mai chu.

A sei ta e, damte’n leng la khuanu zarah intawn leh ni a her leh ngei ang. Kei aia sam sei deuh i tawn thuai pawh ka duhsak che a, chu ai mah chuan mi tuin emaw nang hi tawng ve che sela ka ti ngawt mai!

I thian,

Fela Ngente

Hemi thu a ziah atanga kum khatna a nih chuan, facebook lamah thu min thawn leh ta tlat mai. Kum 2015-a ka lehkhabu chhuah ‘Beiseina Khawvel’ chu MAL Book of the Year 2016 Top 20-ah a tel tih a lo hria a, chumi min lawmpui nan February ni 21, 2016 khan a facebook wall-ah hetiang hian thu a ziak leh a, 

Thian duhtak Tsa Khupchong 

A hmasain kut suih loh chibai ka buk a che. 

Tun hnaiah maimawm ril ang maia khawvel thlunzawm tlattu kal tlanga mipui vantlang leh then leh rual, lam hla leh hnai zawk pawh kan inpawl khawmna atangin i thil tawn ropui (achievement) ka lo hria a, ka lawmpui chein ka chhuang hle mai che. 

Comedian Search, Fiamthu bu, Magazine leh Hmangaihna Tuboh hmangin Zofate min nuihtirin kan beng i tivar a. 

Chutah lehkhabu ril ngeih ngawih tak, mi nazawngin kan ngaihtuah chhuah phak loh leh kan tawn loh, i inpuanna bu ni mai awma mawi CHHUM DUM KARA CHHEMDAM THLI min hlui leh a, kan va tlai tehreng em! 

Zirna sang zawk beiin thu leh hla lam a chin chhuaka i theh darh hnuah lehkhabu i tichhuak leh a, kum 2014 chhunga lehkhabu tha thlan chhuah 10 zingah i PINDAN KHAWHAR a tel tih ka hriat tum khan ka va lawm tehreng em. Kan University i chawimawi hle bawk. 

Kum a lo vei a, 2015-ah thu leh hla lama tui leh zir mite tana tangkai em em zirbingna lam hawi lehkhabu BEISEINA KHAWVEL i tichhuak lehnghal a, i va tlin em! I tlangzarh niah hralh a har tur thu leh a ‘hit’ em em i rin loh thu i sawi kha! 

Ni, Pindan Khawhar nena khaikhin chuan a ngaihnawm hlawl loh! Mahse, hriatna leh bengvarna min thlen hnem sizia hi. Hei, tunah pawh M.A.L Book of the Year Top 20 a thlen leh tak hial hi! 

A kum zawnin i lehkhabuin BOY Top 20 a thleng hi a ropui ka ti a, thangtharte Hero leh hrâng thar zinga Legend-ah a hlangkai hial che. 

Duhtawk mai lo la, kal zel ang che, nang zawng khua reiah pawh “kan mi hrang kal tate” an tih tur zinga mi i ni ngat mai. 

Tawk phawt se. 

I thian, 
Fela Ngente 
21st Feb, 2016 (V Day atanga a kar khatna chiah, zan dar 10:30).

Hetianga mahni facebook wall-a ngunthluk taka min lawmpui hi an tam lo, ka ngaihlu takzet a, mahni thiante lawmpui thiam em emtu ka thian Fela hi ka nghilh har ngawt ang le.

Share this

TS Khupchong