Eng hnam mai pawh hian mi huaisente chanchin hi ngaihnawm kan ti ṭhin a. Hnam leh ram a lo zalen theih nana beitu, nunna hial chân tate chanchin hi eng lai pawha ngaihnawm leh ngaihhlutawm a ni ṭhin. Kan ramah ngei pawh MNF chuan zalenna sualin, ramhnuaiah an rammu a. India sipai hrohrang na tak tak an rawn chuang chhuak a, buaina namen loin Zoram a nuai a - chu chu 'Rambuai' tia sawi a ni ṭhin. Chu 'Rambuai' behchhan chuan thawnthu ngaihnawm tak tak a lo chhuak tawh ṭhin a, he lehkhabu pawh hi chumi behchhana thawnthu phuah thar (fiction) lo chhuak chu a ni a. A ngaihnawmin chhiar man a hla hle.
Zoram hun tawn tawha rapthlak ber pawl, thlawhtheihnain March 5, 1966-a Aizawl a bomb țum khan Chhuanawma ngaihzawng, a hmangaih em em Thansangi chu a boral ve hlauh mai a. A hmangaih a chàn avang chuan Mizo Union hruaitu lawk tak fapa chu Mizoram zalenna sual turin hnam sipaite zingah a pa rem ti lo chungin a kal ve ta.
A thinrim em avangin vai sipai hlauhna a nei lo a, a nun thâp tak meuhin a vawi khatna ațangin a che nghal a, chet pawh a che țha nghal hle. Vai sipai beihnaah a chet țhat țhin em avangin kaisan pawh a kai sang chak rêng a. Kâr lovah a hming a thang a, hnam sipai zingah rau rau pawh a lar pawl tak a rawn ni chho ta thuai a ni.
Lehkha thiam, sap țawng leh vai țawng thiam tak ni bawk, hming țha bawk si chu nula pawhin an ngaisang hlawm hle a. Maite khuaah chuan nula hmel țha Zodingi, a hmangaih hmasa theihnghilhtir thei hialtu chu a tawng leh ta a. Vai sipai lahin nula hmel țha chu an lo zuah bik hauh si lo. Nupuia neih hial a tum, a hmangaih leh a ngaih ngawih ngawih, a tana rinawm taka lo awm mek chuan Chhuanawma chu melh pawh a melh duh tak loh hialna tur khawpin vai sipaite chu a chungah an lo che a. Chhuanawma chuan phuba lakna tur dang a nei leh ta. Chutiang chuan tlangval chhuanawm Chhuanawma chu phuba lak châkin a tuihal huam huam tawh mai a ni.
Tichuan, a thawnthu chu hnam sipai huaisen tak takte râl rel dan leh vai sipai an beih dan hrang hrangin a inphiar chho ta a, a tawp thlengin thil thleng (action) kan hmu chho ta zel a ni.
Khatih laia MNF sipaite kha chu hnam leh ram tana inpe tak tak an ni a, zalenna turin, tuma hnuaia kan kun loh nan an bei a ni a. Ramhnuaiah, thosi leh dosi karah, chaw lo tui loin, chhuan hnih chhuan thum chaw an lo nghei a. 'Pathian leh kan ram tan' tiin dikna leh rinawmna nen theihtawp an lo chhuah a. Mi hek emaw, mi chhiatna tura lo phiar ruk emaw chu an haw em em a. Dik lo taka titute chu a ṭul chuan an 'dah ṭha' mai ṭhin. Chutianga hnam sipai huaisen takte hlimthla chu he lehkhabuah hian kan hmu a ni.
A ziaktu hian a thil thleng leh a hmunhma a ziak chipchiar țha a, chhiar a nuam, a thawnthua tel ve ang maiin min awmtir thei hial. Tlem zawk leh hmanrua nei chhe zawk an ni chung pawha Mizo tlangval leh pahoin ram tana theihtawp chhuaha hlauhna nei miah loa vai sipai an lo beih dan ngaihnawm tak kan hmu a. Tin, hnam sipaite zingah khan hmeichhiate pawh eng emaw zat an tel ve thu kan hmu bawk.
A changtupa ber Chhuanawma erawh hi chu zalenna a duh vang ai mahin a hmangaihte a chânna avanga a phuba lak duhna hian a pawt na zawk niin a lang (ka ring sual ang emaw😅). A thih dan kha 'a changtupa' thih dan atan chuan a pui lo mah mah em aww... a tih theih bawk a, mahse, mittui erawh ka hru zauh zauh tho. 😅 Vai sipai kha thihchilh ta nual se, thi rau rauah kan ngaih te pawh a ṭha deuh mahna.
A ziaktu hi fiamthu thiam tih takah han nuihna tur a zep zauh zauh bawk a, chhiar a tinuamin, a ninawm hman lo. Ngaihtuah zui vawng vawng tura plot duan a thiam em em bawk. Thu țha tak tak inzep a awm nual bawk a, a kawm a mawi em em bawk nen, BOY 2020-ah sang tak a thlen ngei ka ring e.
Thawnthu a nihna anga chhiar pawha awih har deuh te, chhut sual leh tihsual langsar deuh lo tlazep ṭhin te, thil thleng 'uchuak' deuh lo awm ve leh ṭhin te leh ṭawngkam chheh fuh tawk lo awmte hian mit a tikham ve deuh a. Mahse, a lehkhabu hlutna chu a tichhe lo niin ka hria. Tin, a tir lama a plot kal muang lutuk leh a tawp lama kal chak leh ta lutuk hi siam rem a châkawm ve deuh, ka lo ti bawk a. 😅
Eng pawh ni se, 'Rambuai' behchhan thawnthu ngaihnawm tak a ni tiin khar phawt mai ang.
NB: Ka thiannu em em mai Lalmuanpuii hian he ka lehkhabu thlirletna a ziah hi, ka vawi khat book review-na a ni e, a ti a, ka ngai hlu hle mai. November ni 28, 2020 khan a facebook wall lamah a dah chhuak a ni.
like
ReplyDelete