15 August 2011

Khawvel accident rapthlak zual 10

Khawvêlah hian accident râpthlâk tak tak a thleng tawh a, a thleng mêk bawk a. He'ngte hi a chhan inang lo tak tak te, a thlen dân inang lo tak tak te an ni hlawm. |henkhat chu fîmkhur loh luat vânga thleng a nih laiin vânduai rëng vânga thlengte pawh a awm bawk. Tûna kan târ lan ho hi a accident avânga an sum sên, a siamhat nana an sên leh thil dang nena an sên tam zual 10 a ni a. Khawvêl hian he'ng chhiatna râpthlâk tak takte hi a theihnghilh tawh lo vang.


10. Titanic ($ 150 million)
Titanic pil kha kan hre heuh àwm e; a film-te pawh kan hmuh kha. Kha kha a râpthlâk hle a; mahse, khawvêla chhiatna râpthlâk zualah chuan 10-na chauh a ni. Kha lawng kha a vawikhat zin chhuahna a ni a, vurtlang suin a tuipui mawngah a inhûng reng tawh a. Mi 1500 laiin nunna an chân a nih kha. Kha lawng kha dollar maktaduai 7 lai sênga sak a ni a. Tûna a hlutna chu dollar maktaduai 150 zet a ni tawh.


9. Tanker Truck vs Brigde ($ 358 million)
August ni 26, 2004 kum khân Germany-a Wiehltal Bridge-ah car leh petrol litres 32,000 phur truck an insu a. Truck chu kâng nghâlin lei aangin a tlânliam a. A hnuah a puak zui bawk. Lei (bridge) hi siamhat leh niin a siam nan dollar maktaduai 318 ngawt an sêng a, thil dangah dollar maktaduai 40 sêngin ngaiawh leh turin a vaiin dollar maktaduai 358 ngawt an hmang ral a ni.

8. MetroLink Crash ($ 500 million)
September ni 12, 2008 kum khân khawvêla rêl chêtsualna râpthlâk ber pâwl chu a thleng a. Khualzin phur rêl pakhat leh bungraw phur rêl chu Los Angeles-ah insuin mi 25 laiin nunna an chân phah a. He chêtsualna chhan hi an sawi dân chuan, kaltlang phal loh (red signal) a nih laiin khualzin phurtu zâwk rêl conductor chuan text message vêl a lo buaipui a, accident râpthlâk tak chu a thlen phah ta a ni. He chêtsualna avâng hian MetroLink lam hian dollar maktaduai 500 ngawt an chân a ni.

7. B-2 Bomber Crash ($ 1.4 billion)
He B-2 hi enthlatu thlawhna a ni a, February ni 23, 2008 khân Guam-a a um hmun a chhuahsan hnu lawkah a tla a ni. Hei hi an chhuichiannaah chuan, boruak hnâwngin a thlawh dân thununtu computer kha tibuaiin chu chuan data a tikhawlo va. A hnu lawkah thlâwk ha thei lovin a tla a, a puak zui a ni. Hei hi khawvêla thlawhna tlâk vânga sum hloh tamna ber a ni a; vânneihthlâk takin pilot pahnihte erawh an him hlauh a ni.

6. Exxon Valdez ($ 2.5 billion)
He lawnga oil pût hi darh zau lutuk lo mah se, khawvêla oil pût vânga sum hloh hnemna ber pâwl a ni. Lawng hi helicopter um theihna tura duan a ni nghe nghe a. March ni 24, 1989 (Editor pian aanga ni 9-na!) khân gallon maktaduai 10.8 zet mai chu a pût a; lawng hotu hi Joseph Hazelwood a ni a, thil dang eng emaw vânga lawng hi thunun zo lovin, tuipuia lung lian tak awm chu a su, a kehchhe zui a ni. He oil thenfai nan sum sèn mai bâkah oil leh lawng hlut zâwng belhkhâwmin dollar tluklehdingawn 2.5 ngawt an hloh a ni.

5. Piper Alpha Oil Rig ($ 3.5 billion)
Hei pawh oil lampang chhiatna bawk a ni. Thâwkkhat lai chu khawvêla oil pechhuak hnem ber a ni nghe nghe a, nitin oil barrel 317,000 a pechhuak hîn. Mahse, July ni 9, 1988 khân vânduaina râpthlâk tak chu a thleng tlat mai. Khâwl lampang a chian loh avângin leh, technician-te’n tihsual pakhat an neih avângin start button pakhat hmeh keuh-ah khawvêlah chhiatna râpthlâk leh hautak chu a thleng ta a ni. Dârkâr hnih chhûngin ft 300 bial vêl chu meialhin a tuam hlup hlup reng a ni. He chhiatna avâng hian a hmuna hnathawk mi 167 ngawtin nunna an chân a, dollar tluklehdingawn 3.4 ngawt an hloh bawk a ni.

4. Challenger Explosion ($ 5.5 billion)
Kum 1986 January ni 28 khân boruak lawng, Challenger chu an kahchhuah aanga second 73-na lekah O-ring dik tâwk loh avângin a chesual a; a part henkhat inchâr a ngheh tâwk loh avângin gas a pût a, hna han thawk thei chî ziazáng a ni tawh lo; a hnu rei lo tê-ah a puak ta nghe nghe a ni. He thil hi a siamhat nan dollar tluklehdingawn 2 (tûna a hlutna chu dollar tluklehdingawn 4.5 vêl a ni) ngawt an sêng a; a hnu kum 1986-1987 khân chei nawn lehin dollar maktaduai 450 an seng leh a, tûna chumi hlutna chu dollar tluklehdingawn 1 lai a ni.

3. Prestige Oil Spill ($ 12 billion )
November ni 13, 2002 khân ton 77000-a rit tuialhthei phurtu lawng chu Spain ram panin a kal ruai ruai a; mahse, a phur rit mah mah ni tur a ni, lawng chu a pil dâwn ta mai a, lawng captain chuan Spain hnênah anpuina a va dîl a. France leh Portugal lam pawh va be bawk mah se, an thlen meuh chuan gallon maktaduai 20 ngawt a lo baw hman tho a ni. Pontevedra Economist-te târ lan dân chuan, he oil bua tihfai nan dollar tluklehdingawn 12 ngawt an hmangral a ni.

2. Space Shuttle Columbia ($ 13 billion) 
Columbia chuan a vawi khat nan kum 2003, February ni 1 khân vânkhawhthei (rocket) chu a tîr chhuak a, NASA lam pawhin an chhuang hle a, India mi, Kalpana Chawla pawh a tel ve nghe nghe a nih kha. An kahchhuah aanga ni 16-naah a thla pakhat phui lo chuan a tibuai ta a, lei an thlen hma lawkin a puakdarh a ni. He vânkhawhthei hi a man dik tak chu kum 1978 vêl khân dollar tluklehdingawn 2 man a ni a, chu chu tûnah chuan dollar tluklehdingawn 6.3 nen a intluk vêl a ni. He vânkhawhthei chhiat chhan thil chhui nan leh endik vêl nan dollar maktaduai 500 zet an sêng leh a, a chei hat nan dollar maktaduai 300 zet an seng leh a; an sum hman zawng zawng American Institute of Aeronautic and Astronautics chuan dollar tluklehdingawn 13 vêl niin an chhût a ni.

1. Chernobyl ($ 200 billion)
April ni 26, 1986 kha khawvêlin a theihnghilh tawh kher lo vang le. Chhiatna (accident) avânga sum sên hnemna ber a ni a, Chernobyl tih thumal hi chhiatna râpthlâk tak sawina atana hman a ni nghe nghe. He nuclear sâwngbâwlna hmun chhiatna avângin Ukraine ram 50% bial chu natna mak tak maiin a bawh khat vek a; mi nuaih 2 chuangin a ram an chhuahsan a, maktaduai 1.7 zetin hrî an vei a, mi tam tak an thih phah hial a ni. Kum khat hnuah pawh chu hrî chuan nghawng a la nei zêl a, hrî avânga cancer vei pawh mi 1,25,000 zet an tling a ni. He thil thleng râpthlâk tak tihtâwp nan te, inenkawl nan leh zangnadawmna atana an sum sên zawng zawng chu dollar tluklehdingawn 200 zet zu tlinga mawle!


Chernobyl chhiatnain hrileng a thlen vanga piangsual pakhat


Share this

12 Responses to "Khawvel accident rapthlak zual 10"

  1. A va bengvarthlak ve. Thenkhat hi chu ka la hriat miah loh an ni mauh mai. Tha lutuk, good post.

    ReplyDelete
  2. Va ngaihnawmin a va bengvarthlak ve. I ril ru riau.

    ReplyDelete
  3. A ngaihnawmin a bengvarthlak thin hle mai. Chernobyl chhiatna zet khi zawng a rapthlak a ni.

    Sap hovin "rapthlak" an tih leh keiin rapthlak ka tih hi a lo inang lo mang e. Anni chuan a recovery lam an chhut tel daih si a. Keia tan chuan bomber crash chhiatna ai khian Titanic chhiatna khi a rapthlak zawk.

    I blog nge nge, a fun chikim thin. Tlawh a manhla thei khawp mai. Mi inchhiarzau titi a ngaihnawm a, an thuziak pawh a bengvarthlak bik nge nge thin.

    ReplyDelete
  4. @Dolerich: Ka lawm e. :-)

    @Pu Rpa: Rilna zu awm hauh lova! Nikuma ka lehlin tawh ka rawn dah mai mai a nia, blog update nan. Ka lawm e.

    @Craftsmen: Teh khiah che chuan! Lo leng fo teh khai. Ka lawm lutuk a nia.

    @Pu Caribou: I comment a ngaihnawm tham tlat zel. Nang chauh ni lovin, kei paw'n an chhiatnaa an hlohah chiah ka chhut hrim hrim ang. Englekhawle, ka lawm thin e.

    ReplyDelete
  5. E khai, Ku TSa nge nge. Tha thin mang e.

    Tel ve na chi a ni miah lo.

    ...khrum

    ReplyDelete
  6. A ngaihnawm, a rapthlak bawk. A bengvar thlak e.

    ReplyDelete
  7. @K'u Khrum keuh keuh thin hi aw..! A lawmawm thin mang e.

    @Pu Hva pawh a lawmawm keuh keuh thin e!

    ReplyDelete
  8. A bengvarthlak hle mai.Chernobyl chhiatnain hrileng a thlen vanga piangsual pakhat thlalak hi a va han rap awm in a va khawngaihthlak awm ve le.

    ReplyDelete
  9. @Ramenga: A rapthlak ngawt asin. Keini'na kan lo ralkhat thlir ang ngawt ai chuan rapthlak tak a nih hmel. I rawn tlawh a, ka lawm lutuk e.

    ReplyDelete

Eng nge i ngaihdân?