24 May 2018

Hnam martar Capt. Laldawngliana

Capt. Laldawngliana, M/C No. 309, Mizo National Army, Saizahawla Battalion hi Upa Thanglianchhuna leh Pi K. Thakimi te fapa niin October ni 2, 1944 khan N. Khawdungsei khuaah a piang a. Unau paruk an ni a, an upat dan indawtin han dah ila:

1. Lallunghnemi (L) w/o Kaia (L), Chawnpui
2. Darrumvunga (L) h/o Vanlalengi (L), Sakawrdai
3. Upa R. Darthuama h/o Lalhlupuii (Nuchhungi) (L), Sakawrdai
4. Capt. Laldawngliana (L)
5. Upa Lalrammawia h/o Vanlalmuani, Sakawrdai
6. Lalenglawmi (L)
Capt. Laldawngliana
Laldawngliana hi naupang thangduang tak a ni a, naupan lai atang tawhin mi nunnem leh zaidam tak a ni. Palsang, Mizoram atanga pawl 4 a zawh hnuah Raspur, Assam atangin pawl 7 a zo leh a. Hemi hnu 1964 kum khan N. Khawdungsei khuaah zirtirtu hna a thawk a. Kum 1965 khan zirtirtu hna a thawh lai chu bansanin Assam Police-ah a tang a, hemi kum hi Mizorama MNF movement vung vanglai a ni.

Laldawngliana pawhin Assam Police a nihna chu kum 1965 September thla khan bansanin Mizoramah a lo haw a. March ni 1, 1966-a Mizoram zalenna puan a nih hnuah khan a hna a bansan chhan ang ngeiin rammu tura pen chhuakin Mizo National Army-ah a inpe ve ta a ni. A kal tur chu a nu K. Thakimi chuan, "I hna bansanin i kal ta sa sa a, Dawnga, nang chu zalenna hàwn lo chuan rawn haw ve suh aw..." tiin a thlahliam a ni.

MNF rammute Arakan atanga an rawn chhuah hnu, kum 1976-a India sawrkar nena inkahhaina (cease fire) an neih khan Capt. Laldawngliana chu Champhai bial Commander atana ruat a ni a. Hetia Champhai bial a enkawl lai, kum 1977 March ni 7-a Champhai leh Khawzawl inkar Tuipui kama a hote pathum nena an awm lai chuan Special Force-te chu an lo kal a (Special Force te hi Mizo vek an ni). Capt. Laldawngliana te chuan an lo kal tih hmu lawk mah se, inkahhai lai a nih avangin insaseng a ngai lo turah an ngai a.

Chutianga thlamuang taka an awm lai chuan Special Force-a an hotupa (a hming hi thupsak a ni) chuan anmahni man tura kal an nih thu a hrilh ta mai a. Capt. Laldawngliana chuan, "Inkahhai lai a ni a, buaina awm turah kan ngai lo va, kan insaseng lo mai asin. Mahse, chutia awmho a rem lo a nih chuan kan kal kiang mai ang e," a ti a. A hote pathum nena an kal kian lai tak chuan, Special Force hotupa chuan kap tura thu pein, Capt. Laldawngliana hi a hnung lam atangin a kawngah an kap ta a ni (A kaptu hi tunah a la dam a, a hming erawh thupsak a ni e). Capt. Laldawngliana hote pawh chuan Special Force-a an hotupa chu an kaphlum ve nghal bawk niin an sawi.

Capt. Laldawngliana tlu ta chu a hote chuan an bawihsawm nghal a. Tuipui-a civil mi awmte nen chuan motor-ah hlangin Aizawl lam panin a hote pathum nen Special Force-te chuan an phur thla ta a ni. Kah a nih hnu hian a hote chuan, "Ka pu, a na em?" an tih pawhin Capt. Laldawngliana chuan, "Min kahna hi ná ka ti lo va, mahse, Mizo leh Mizo hetia kan han inkap duh mai hi chu a ná ka ti a ni," a ti. Aizawl lam pana an tlanpui lai chuan ani hliampui tuar tuihal chuan, "Ka tui a hal em mai," a ti deuh reng a. Special Force-ho chuan tui an pe duh lo va. A hote hi an mit tuamsak an nih avangin tu nge tui pek phal lo tih erawh an sawi thei ta lo.

Capt. Laldawngliana thih hun darkar tak hi hriat theih a ni lo. A hote sawi dan chuan, "Kan mit an tuam vek avangin a hun tak kha chu kan hre thei chiah lo. Khatia Aizawl lam pana min phur thla kha, ani hliampui tuar chuan a tui hal thu a sawi deuh reng a; nimahsela, Khawzawl thlang Dulte khua kan thlen lai velin a tawng loh tak vang vangah chuan kan ngaih a tha lo va. Kan han koh leha min chhan tak loh avangin min boransal taah kan ngai a ni," an ti.

Hemi zan hian Aizawl thlenthlakpui nghal a ni a, a tuk March ni 8, 1977 (Thawhlehni) tlai dar 4 velah a ruang hi an in, N. Khawdungsei-a vui tura ruahman a ni. A ruang escort tura Police Sub-Inspector Pazawna chuan, "Capt. Laldawngliana ruang hi kuangah pawh dah a nih loh avangin kan CO hnenah, Mizote chu kuangah kan indah thin a. Ani pawh kuangah dah a nih loh chuan ka kalpui (escort) lo vang, ka ti a. CO chuan, i duh ang chuan ti rawh min ti a, kuangah kan rawn dah a ni," a ti. Kuanga an dah hnuah chuan a pianna khua N. Khawdungsei chu panpui a ni ta a ni.
A ruhro
A tuk, March ni 9, 1977 (Nilaini) chawhma dar 10-ah chuan a ruang chu N. Khawdungsei thlenpui a ni a. A ruang thlen lai hian a nu Pi K. Thakimi chuan heti hian a sawi. "Ka fapa hi Pathian leh a ram leh hnam tana vai sipai kuta thi chu ni se, ka tap lo vang a, ka mittui pawh ka sêng hlek lo vang tiin ka ká ka àng tawh a. Mahse, a Mizopui ngei kut tuara thi a nih thuin min han dêng hi chu ná ka ti a, insum har ka va ti em!" a ti hial mai.

A thih thu hi zualkote intira khaw thenawmte hriattir an ni a, khaw thenawm atang hian amah uitu mi thahnem tak an kal khawm a, Zohmun, Thingsat leh N. Khawdungsei mipuite bakah VC-te chu lo kal vekin, ropui takin Capt. Laldawngliana ruang hi vui liam a ni ta a ni.
A thawmhnaw
Tlangkam titi-ah chuan, Capt. Laldawngliana kaptu tak hi a hnuah Sakawrdai-ah sawn a ni a, mahse, Sakawrdai mipuite chuan Capt. Laldawngliana kaptu a ni tih an lo hria a. "A awm rei chuan kan khawih duh ang e," an tih avangin kar khat pawh awm hman lo chuan an sawn leh ta a ni.

Capt. Laldawngliana ruang hi an phumna hmun, N. Khawdungsei atangin Ex-MNA Association chuan May ni 23, 2018 khan khawtlang mipuite nen an phawrh a, amah thlahna hun ropui taka hman a nih hnuah a tuk May ni 24, 2018 khan Mizo Hnam Run, Aizawlah phurh thlen a ni a. Luangmual-a Martarte Thlan-ah dah leh a ni ang.
Capt. Laldawngliana hi Chengrang Chawi Lai Ni ziaktu V.L. Ringa Sailo chuan, "Pu Dawnga nen hian kan inhrawn ve hman nual. Pa ngilnei, zaidam, rilru tha em em mai a ni. A huaisenin a tul hunah chuan luhlul ve thei tak a ni," a ti.

A hnuaia video hi a ruang phawrhna a ni e.

Share this

0 Comment to "Hnam martar Capt. Laldawngliana"

Post a Comment

Eng nge i ngaihdân?