30 December 2018

Mafaa mit a meng ta lo maw!

Tun kar tawp, December ni 27, 28, 29 chho velah ka kal nâ a rawn chhuah reng avangin ka chhungte mangang chuan 'Aizawl lam i pan mai ang u' an ti a, kei chuan, 'A reh ve leh mai ang...a ngai lo. Vawiin lamah a reh loh chuan kan kal mai dawn nia' ka ti a. December ni 29 chhun atang chuan a rawn reh ve leh ta a, kan kal ta lo. Hetiang thil a lo nih takah chuan ka ngaihtuahnaa lo lut ta mai mai chu, Aizawl lo pan ni ila, Mafaa vuinaah ka kal ve thei tur tih hi.

Mafaa Hauhnar hi vawi eng emaw zat thi thanin a lo thang tawh a, chuti chung chuan thih a inhmeh thei chuang lo. Vawiin, December ni 30, 2018 zing dar 5-a a maimitchhing erawh chuan men leh zai a rêl tawh lo va, a chhîng hlen dawn ta niin a lang. Mang a ang a, a thusawi ri leh a thuziak tharlam hriat tur leh chhiar tur awm tawh lo tur ringawt pawh hi khawvel tikhawhartu a ni.

Kum 1997-a a lehkhabu tihchhuah Chawlhna Tuikam kha amah ka hriat tanna chu a ni mai a. A hnu kum 2008 Comedian Search kha kan inhriat tanna chu a ni thung. Kei contestant ka ni a, ani endiktu (judge). Chutah chuan kan inchhaih fiam a, kan inhnial fiam a; a thu leh hlate chu fiamthu bungruaah ka hmang thin. "Kum 1997-ah Chawlhna Tuikam i tichhuak a, kum 10 hnu 2008-ah Thlaler Aurawl i tichhuak leh a, i lehkhabu hming atanga han en chuan i da chak ve hle a ni," ti zawngin ka kap fiam nghe nghe. Chumi tum chuan a poetry pakhat ka duh em em mai, a thupuia Ka hlau tawh e tih a vuah chang khatna kha bah nawkin ka chham chhuak a, Pu Stephen Auhmun-in min lo chhampui nghe nghe. Chu chu hei hi a ni:

Chhan leh vang awmin mi hmangaih suh la,
Chhan leh vang neia mi hmangaih chuanin,
Mi hmangaih chhan leh vang a bo hunin, 
Sir-ah puan ang mi hnawl ngei dawn si a.

Mi hmangaih vang chauhin mi hmangaih la,
Sakhming leh hmel vanga mi pawm chuanin,
Mi awm reng peih dawn em ni chatuanin,
Hming leh hmel a vul reng dawn si lo va.

Buan ang pawmin tunah, duat te’n mi chul,
Ka tih leh nih eng pawh ni se, Thapui,
Khuareiah mi la lawm zel ang che maw?

Ka hlau tawh e, lungchhira luaithli nul,
Hlimna hnâr nge i nih chatuan mittui,
Kipte’n i dawn lungruk mi hrilh rawh aw.

(Hei hi 1996 kuma a phuah a ni)

April ni 28, 2012-a Aizawl Press Club-a ka Hmangaihna Tuboh chhut hnihna leh Nun Tihlimtu fiamthu bu tihchhuah tum khan sawi hawnna (preview) min neihsak tawh a. August ni 17, 2013-a ka tihchhuah Chhum dum kara chhemdam thli pawh hi, a tirah chuan chhum dum kara chhemdam ka han ti ren rawn a, mahse, July ni 21, 2013-a facebook lama a cover ka post chhuah khan Mafaa hian comment lamah 'a bu hming a va laklawh ve, 'thli' tel tur ni awm tak' tia a chhan leh vang te a rawn sawi hnuah Chhum dum kara chhemdam thli tiin ka thlak leh ta a ni.

November ni 4, 2014 khan Pindan Khawhar chu MZP Conference Hall-ah kan tlangzarh leh a. A tirah chuan tlangzarhtu atan Mafaa Hauhnar hi ka sawm thlu a, a aw vek hnuah harsatna dang a neih avangin tlangzarh ni zingkarah Prof. R. Thangvunga sawm thluin ani'n min tlangzarhsak ta a ni. A programme a rawn tihlawhtling thei lo chu hrehawm a ti hle a, "I programme ka tihlawhtling thei lo kha tih takzetin thupha ka rawn chawi e," tiin a theih loh chhan te sawiin thu mi rawn thawn leh thlap a ni.

Kum 2015 khan Beiseina Khawvel ka tichhuak leh a. A kawm hnung lama ka dah chu,

Tuifawn a ngawi a,
Tlang a phul bulh bulh a;
Nungcha an reh a,
Lungtê a au chuah chuah a;
Chhum a zâm a,
Chhimbal a inlet but but a.

Chu hmunah chuan,
Thihna nghakin
Mi fing a ngawi a;
Nunna chaw zawngin
Mi â a au thung —
"Khawnge Beiseina Khawel"

tih a ni a. Hei hi a saptawnga dah tel kher ka duh avangin English-in Mafaa ka lehlintir a. Kar lovah hetiang hian a rawn let a:

The waves lie still and silent,
The mountains rise up and down;
The creatures hushed,
The stones cry out in unison;
The clouds form an arch,
Rainbows billow up in the sky.

There, in that very place,
Awaiting the grim reaper
The wise man holds his peace,
While, searching for subsistence,
The foolish man hollers,
"Where is the World of Hope?"

Ka lehkhabu Beiseina Khawvel nei chuan a kawm hnungah a Mizo tawng hi in hmu ang a, a kawm chhung phek hma lamah a English hi in hmu ang.

Mafaa hian min intinau em em mai a, kei pawh a lakah chuan ka pangchang viau thin. Mizo tawng leh grammar-ah ka râwn thin a, lehkhabu ka tihchhuah dawnah ka râwn bawk a, ka tihbuai tam em em mai a ni. Ka la hriat reng pakhat chu 'hrih' leh 'rih' hmanna ka va zawh kha a ni a. Ani chuan, "Hei hi Jfa pawhin a hmang kawp mai mai chu a ni a...hman a sual lo ve ve. Kei chuan 'rih' ka hmang," tiin min chhang a. Chuta tang chuan 'rih' hlir ka hmang ta a ni. Thu har leh khirhkhan, dik zawk inchuh a awmin 'Mafaa'n engtin nge a hman' tih hi ka thutlukna a ni a, ani'n a hman dan a nih phawt chuan a chhan leh vang pawh hriat tum lem lovin a ring nghal bur mai thin a. Mizo tawng leh grammar-ah hi chuan, 'Mafaa'n a ti, Mafaa'n a hmang' tih hi thu tling, tanchhan tlak a ni tlat atin ni.

Kum 2013 July thlaa BA ka pass hlim khan min lawmpui em em mai a. Tlai khawhnuah midang kâ atangin ka pass thu a lo hria a, "Ka lo hawihhai lo khawp a, zanin tlaiah in khaw Lalpasaia hnen atangin BA i pass ta tih ka hre chauh a, ka lawmpui takzet che. You've landed the moon, TS, now, go and shake the stars!" tiin July ni 18, 2013 zan dar 11:10 khan lawmpuina leh fuihna thu mi rawn thawn a, ka tan chuan theihnghilh phal chi a ni lo.

Ka zinkawng bumboh ve tak hi eng emaw chen mi hriatsak ve avangin hlawhtlinna ka chan chang hian a lo lawm ber emaw tih mai turin fakna leh fuihna thu mi rawn hlãn fo thin a, lehkhabu ka tihchhuah chang te hian a lo kal theih loh pawhin, SMS talin hriatreng tlak leh chhinchhiah reng tlak lawmpuina mi rawn hlãn thin.

Thu leh hla lamah chuan duh hun huna ka tihbuai thin, phone call, sms, whatsapp leh facebook thlenga ka tihbuai chamchi a ni a, lehkhabu tlangzarh, thlirlawk, thusawi tura chhim thlenga ko kala pawt buai thin ka ni. Chuti chung chuan keimahah engmah a phût ngai lo va, a lo kal tur ka hruai ngai lo va, ka thlah ngai hek lo; amahin a lo kal a, a haw leh mai thin. Ka tan chuan u, pu leh pa nih a fawm a! Comedian Search-a a nau sawizawite zinga thleng sang leh a chhuan berte zinga mi ka nih thu te min hrilh tawh a.

JF Laldailova, James Lianmawia, Jimmy L. Chhangte (Hming 'J' veka intan) te hnung a zui zo em em mai a, a thu leh hlaah an hming kan hmu àwl lo va; an thu leh hla tam tak hlutzia min tarlansak a, min ngaihsantir a. Thangtharte thinlungah thamral mai tur thu tam tak a tuh nghet a, heti maia a duhtawk tur erawh ngaihngam harsa ka ti. Ka rilru a na ngawih ngawih.

Vawiduailo damdawi inah a awm tawh a, vawi tam tak ka lo kan tawh. Damdawi Ina a awmpui, a khum bula mute an kal (thih) pawhin ani chuan a tuar chhuak a, a paltlang zel a. Chutiang turah chuan ka ngai a, damdawi ina a awm loh lai ber kherin a liam ta a. Krismas hma lawka Aizawl Civil Hospital Casualty-a a awm, luh an phal tawh loh avanga pawn atanga ka va hmuh vau vau chu ka hmuh tawpna ber a ni ta mai. Engtin nge maw ka han thlah dawn che ni, Pu Mafa?!

Eng pawh ni se, a nung chung ngeia hmu thei tura kan khawvel hman inrual hi vannei ka inti thlawt a ni. Vawiin hnu lama piangte laka ka intihtheihna tur a ni kumkhua tawh dawn si a.



Share this

3 Responses to "Mafaa mit a meng ta lo maw!"

  1. Hetia a awm tawh lo mai tur hi a mak ka la ti fan!

    ReplyDelete
  2. Zofate zinga ka mi ngaihsan berin mual min liam san ta mai hi tawrh har ka ti ngei mai.

    ReplyDelete
  3. Ka la ring theilo..R.I.P Pu Mafaa

    ReplyDelete

Eng nge i ngaihdân?