05 September 2023

Khawdur kara ni êng chhuahtu hripui leng

 "Zirtirtu ka ni" han tih ringawt mai te hi inthlahrunna riau ka la nei a; classroom-ah kan han lut a, zirlaite'n duhsakna thu min lo hlan (wish) te hian nasa takin ka la lai thin. Kum hnih tha bak hi mi ka la zirtir lo va, ka zirtir avangin miin thiamna te, hriatna thar te an neih phah em ka hre lo va, mahse, keimah tak hian hlimna ka chhar a ni. Zirtir hna hi nuam ka ti a, sikul chawlh ni-ah te hian ka khua a har em em thin. Nun chawhnu lam ka tem chho tan a, zirlaite nena hun hmanho te, an zinga awm hrim hrim te hi ka thlahlel em em thin.

Ka sawi ve fo thin a, zirtirtu nih hi ka châk a, mahse, nih tumna ka nei ngai lo. Hun a inher a, he khawvelah mihring ruahman lawk loh angin thil a lo thleng fo thin a, chutiang thil thleng thin chuan keimahah 'zirtirtu hna' a rawn her chhuahpui a ni ber.

'Intih-engemaw' ve riauna ka nei a. Mahni kea din a, mahni thuna bera eizawnna neih a, mi dangte tana eizawnna siam hi ka tum ber a ni thin. Chumi a nih avang chuan MA ka zir zawh hnu te, M.Phil ka chhuah hnu te thleng pawhin zirtirtu hna emaw, sorkar hna emaw ka dil ngai lo va; ka tum ber kawng zawhin dawr (desktop publishing) ka siam a, chumi hnuah computer zirna ka han ti leh a. Chutah chuan ka thu ber a, mi tam tak tan thil ti thei lo mah ila, mi pahnih khat tan tangkaina ka nei thei a, ka lungawi em em tho.

College kal lai atangin zirlai pawlah ka inhmang a, kum 2017-ah thiante nen intiam rualin politics-ah zuang lutin MNF ka zawm a. Eizawnna atan Vanapa Hall hnuaiah sawn dawr ka siam pah bawk a. Ka duhnaah tak ka inhmang thei a, ka zalen a, party lamah pawh theih tawp chhuahin ka inhmang a. MNF opposition laia lut kan ni a, sorkarna a chan theih nan tha pawh kan thawh ve hman a ni. A rîk rêt rêt lai atanga ka ngaihven ve reng, RUSA zirtirtu hna lak te pawh kha politics-a ka luh tak hnuah chuan dil enah pawh ka en lo va, ka dil ta lo reng bawk a.

Chung hun lai chuan, MA ka zirpui ka thiante chu zirtirtu an ni a, sikul leh college hrang hrangah an thawk darh a. Zirtirtu Ni a lo thlen changa zirlaite duhsakna an chang te, zirlaite'n zahna chibai an buk te chu an status fo va, ka awt thin. An zirlaite'n zah taka "Miss" "Sir" an ti ringawt mai te hi piang vannei ka ti a (zirtirtu kha vanneih vanga lut an ni, ka tihna a ni lo). Kei erawh chu ka dam chhung zawngin, chutiang dinhmunah ka ding ngai dawn si lo, tih te ka ngaihtuah fo mai.

Kum 2020-ah hripui thlipui a lo hrâng ta a. Kum khat vel zen zawn mai chu dawr inhawng thei miah lovin, luah man leh bill chawi ve reng siin ka kal ta a. Khawl sa eng mah nei lo, ei chawp tur thawk chhuak ve mai tan chuan tihngaihna ngang a awm ta lo va, dawr chu ui tak chungin ka tiral ta a. Kum 2021 a inher chhuak a, hripui pawhin zah a ngai tawh mahna tiin ka thiannu nen inkawpin , beiseina sang tak nen computer zirna dawr kan kharchhawng leh ta a.

Instructor kan ruai a, CSC kan ti ve bawk a, dawr chu ka thutchilh ve rân thin. Mahse, thla tam kan kal thei chuang lo. A chang leh kan inkharkhip thut thut a, a chang leh kan inthlahdul a; chutih laiin mi thiltithei zawk, eichawp dap miah lote'n sorkar nena thu ngaihtuah ho an neihin inkharkhip zel an lo rawt ve reng bawk a. Chung thutharte chu mangchhia leh ânchhia a chang a; duh angin dawr pawh kan kalpui hleithei lo va, kum chanve vel kan kalpui hnuah kan tiral leh ta mai a ni. Khatih lai khan, bei a dawng thin hle.

Kum 2018 MLA inthlanah MNF-in sorkarna a chang a. Mi tam tak chuan an hlawkpui a, an len phah a, hna hmuh nan te an hmang a, in leh lo din nan te pawh an hmang. Kei pawhin hlawkpuina a mual mual chu ka nei ve tho. Mahse, mite ang pha tura thil tih ngaite kha ka miziain a pha lo va; hripui hrâng avangin eizawnna mumal ka nei ta si lo bawk nen, kum 2021-ah chuan ka inlamlet ka thut mai.

Party la bansan chuang lovin, kum 2021 August thlaah PUC Guest Lecturer ka zuk dil a, ka tling lo. Tlin kha ka inbeisei pha lo va, interview experience neih nana dil ka ni ber zawk. Chumi hnu August thlaah MZU-ah Ph.D zir tumin ka dil ve leh a, ka tling lo leh. A hnu lawkah chutah vek chuan Guest Faculty ka dil ve leh a, ka tling lo leh. Tlin inbeisei tak chunga ti ka ni chuang lo va, kan miss leh sir-te'n academic lamah ka inher a ni tih an hriat ve nan hrim hrim a dil a ni ber.

Interview ni tak kha aw! Hripui lengin kan chhungkua min luh chilh a, RTPCR test kan neih ni tak tur a nih avangin interview pawh hmachhawn loh mai ka rilruk a, engah mah inbuatsaihna pawh ka nei ta lo kha a ni a. Mahse, test kan neih hnuah LDC ka zuk phone a, mi pathum vel interview tur an la awm thu min hrilh a. Hmanhmawh takin ka zuk tlanthla sawk sawk a, ka zuk tlingtla hram a. Ka tling lo na a, ka tih hram hramna khan tun hun min hruai thleng ta a ni.

A hnu lawkah Sir Zara leh Pu Mawitea (Prof. RL Thanmawia, HoD) hnenah atangin phone call ka dawng a, zirtirtu damlote puibawm turin min ko a lo ni a, ka lawm ngei mai! Tichuan, kum 2020 September thla atangin zirtir hna chu ka thawk tan ta a ni (MCC lamah ka tling lo leh, tih kha han zep tel hram ila). Hrileng avangin online-a class lak a ngai a, camera ngam lo ngang mai hi ka ni a, camera hmaa zirtir hna bul han tan chu ka huphurh ngei mai. Zirtir hna la thawk ngai miah lovin University atanga bul han tan kha huphurhawm tak a lo ni ve reng reng bawk a. Academic lama rilru seng ngai lo, party-a khingpuite chhiatna ngaihtuah reng renga hun hmang thin tan phei chuan harsa tak a ni.

Class lak tan hma te khan ka vir buai nasa mai. A lo thawk tawh sa, thianpa Zuala (C. Lallianzuala) hi college ka kalpui, MA leh M.Phil thlenga ka zirpui a ni a, a inah ka zuk pan chamchi a. Ho tê tê anga ngaih tur thlengin ka zawt dap a. Thianpa Zuia (Kelsih) pawh ka zawt awl lo; chutiang chuan bul ka tan a; tunah erawh chuan Guest faculty-in ka awm ta a. Tichuan, party-ah ka inhmang hman ta lo hrim hrim bawk a, chhuahsan law law thain ka hria a. Kum 2022-ah party chhuahsanin politics lam chu ka mangtha ta a, ka inchhir lo va, ka inchhir lo zelin ka ring. Kum 5 chhung politics-a hun ka lo hmang te kha, duh aiin harh chhuak tlai mah mahin ka inhria a, ka ui takzet.

Ka beisei phak ngai loh 'Ni' bik chu vawi hnih ka hmang ve ta (2021 kha online a nih avangin zirtirtu ni hman theih kha a ni lo va). Pian ahnu lama 'Ni' bik neih nawmzia ka tem ve ta a, ka awh em em ka thiante dinhmun ang kha ka chang chho ve ta a nih chu! Thil tam tak ka ngaihtuah let a, Pathian min hruai dan hi mak ka ti thin. Ka tana ânchhiaa ka ngaih hripui leng khan tun dinhmun min hruai thleng a, mi tam tak chhiatna kha ka tan chuan khawdur kara ni êng mawi tak mai chhuahtu a lo ni reng si.



Share this

0 Comment to "Khawdur kara ni êng chhuahtu hripui leng"

Post a Comment

Eng nge i ngaihdân?