Pi Zampuii Thingpui Senhang

Pi Zampuii hi Mizo Department, Mizoram University-a kan thawhpui a ni a; amah ngainatute'n kan ngainatna em em pawh a thingpui senhang hi a ni pakhat awm e. Chu chu, August ni 31, 2023 khan voluntary pension-in a chhuak ta a, department chuan a thlahna hun kan hmang a, a lunglenthlak hle.

A hringnun zinkawng lampang chu ka hre tam lo khawp a. Kum 1984-ah khan Mizoram University (NEHU hnuaia a awm lai)-ah MTS hna thawkin a lut ṭan a, kum 2018-ah Mizo department-ah a lo insuan lut a. Kei hi kum 2015-ah MA ka zir chhuak ve chiah a, kan inhrawn hman lo. Kum 2021-ah zirtirtu hna ka thawk ṭan a, chuta tang chan inhrawn tak takin kan inhrawn ve ṭan a ni. Kan department-ah khuan ka hriat theih chinah mi pathum chu pension-in an chhuak tawh a, pahnih dang chu zirtirtu an ni: kum 2015-ah Prof. R. Thangvunga, kum 2021-ah Prof. RL Thanmawia leh tunah Pi Zampuii a ni leh a. Anni pathum thlahnaah hian ka tel kim vek mai. Pi Zampuii thlahna erawh chuan hnuk zuk tiulh thei a!

A pasal Pu Ruata hian a office kai tur hi bike-in a rawn thlah fo va. A chang chuan nilengin a nghak a, office chhehvel te a lo tifai a, tlaiah an haw dun leh mai a. Nupa inngai tak an niin a hriat a, kei erawh chuan Pu Ruata hi ka hmu tam hman lo. Chutiang a nih laiin kum 2021-ah hripui leng avangin a pasal chu a chân hlauh mai a. Pi Zampuii chuan a tuar thiam viau na a, a khua a har ṭhin tih ka hria. A awmna kil têah hian Pathian hla a lo ngaithla a, khawhar hla te hi a lo ngaithla fo mai. Khawhar hla hian ka lung a tihlen ve avang hian ka lo sakpui ve bai bai ṭhin, a kel rawl a kel rawlin.

Office thleng hma ber a ni fo va, a tawp khartu a ni deuh ziah bawk. Office min lo thlen khalh chuan, thlen veleh thingpui senhang min lo thlit a. Class lak hlânah room dawhkanah a lo dah thlap a. Chhun chawfak zawhah kan in leh ngei ngei a. Tlai haw dawnah kan in leh ṭhin. A kar lakah, office awmna kan thlenthlak phawt chuan min lo thlit leh bawk a. Thingpui no ruak a seng leh no thar a rawn sem hi a inrual ta ṭhin a. Ni khata no 10 in chang ka ngah hle. A hnuah phei chuan phân ngei mai a'n hmang a, a rimtui chák châk ṭhin. Pi Zampuii'n thingpui min thlit a, mi rawn pan tawh chuan in zo chiah pawh ni ila, a zahawm ka tiin ka hnial hreh a, ka in leh ṭhin. Vawi khat mah thingpui min la pe thlawn lo a ni.

Kan department building hi chhawng hnih (a hnuai ber - ground floor chhiar tel lohvin) a ni a, ani awmna hi a hnuai berah a ni. A chung chiah leh a chung berah hian zirtirtute chu room hrang hrang neiin kan awm diah diah a, kei hi a chung bera awm ka ni. Pi Zampuii hi kum 60 mi lai a ni ve ta a, a chhawng chung bera lo chhoh fo hi a tan a hahthlak em em ang tih ka ring a, "Ka lo la mai ang" ka tih pawh hian a rawn chawi chho leh ṭhin. Chuvang chuan thingpui mi pek tawh chuan lawmthu sawi hi ṭulin ka hria a, "ka lawm e" ka tih loh leh lawmthu sawi nan ka bu nghat ṭhin.

Office-a lo leng lut tu pawh thingpui a lo thlit nghal var a. Zirtirtu mai ni lovin research scholar te, zirlai naupangte thlengin thingpui pek lamah chuan angkhatin a en vek thei a; a tuate mai pawhin an ngaina a, pension-a a chhuak mai tur hi an ui tlâng vek niin a lang. Mihringte'na kan ngaihhlut zawng chu, khawvel mit aṭanga teha mi ropui leh lian ber ber te, sum ngah leh hausa ber ber te hi an lo ni hauh lo. Pi Zampuii ang hi a ni, kan ngaihhlut em em chu ni.

A hminga zirtirtu kan lo nih vena angin, a fate rual lek mah ni ila, ani luh hnu daiha lut ve chauh pawh ni ila, mi a zah thiam em em mai hi a inthlahrunawm ka ti zawk ṭhin. Mi a han biak te reng reng hian zah tak chungin mi a bia a, a mai mai hian min be ngai lo; chu chu nuam lo ka ti zawk hial! Tin, a taima em em bawk. Office lehkha pawimawh sem kual te, lam kual te a ṭul chuan ke pawhin a lo va kal kual mai ṭhin a; a tih theih chi thilah chuan kan tih khalh hman meuh lo a ni ber.

Tum khat chu a office kal tur hi Vaivakawnah bike-a phurtuin a lo thlauh hlauh mai a; thla khat vel chu hna kal thei lovin a inenkawl a ni. Chumi chhung, dam lohna avanga a lo kal theih loh chhung ringawt pawhin office lam a ngaihtuah em em a, a chang leh a aiah a makpa te a rawn tir thûl! Chumi tih lohvah chuan eng vang mahin a hna a rawn ṭhulh ngai ka hre lo, a pasal thihcham vawi khatna tih lohvah chuan! Mahni hna ngai pawimawh leh hneh em em, mi zawmthaw lo, pamham bawk si lo chu Pi Zampuii ngei hi a ni. Eng eng emaw tia kan haw tlai chang hian Vaivakawn thleng hian ka phur chho fo va, thlauh hlau tak hian a nia, ka phurh thin ni. Haw kawngah kan titi chho barh barh thin. 

A duh chuan kum hnih lai la thawk thei tur a ni. Mahse, anniho hun lai chuan sorkar kum te an lo nei fur a (Tun dawn, exam form fill up vel laia matric exam dawna zirtirtute'n, "in duh chuan in kum ziak naupang rawh u, sorkar hna in thawh hun atan" an  tih thin kha pension harna tur thil a ni tih tun hnuah chauh ka hria; mahse, kei erawh ka inziak naupang lo hlauh). Chutiang deuh chuan ani pawhin pian kum ni chiah lo kum dang a lo nei a. Nimahsela, kuminah a kum dik tak hmanga a pension hun a lo thlen hian, dawt hmanga hna thawh zui zel kha a thei ta tlat lo mai a. Thup duh ni se, mi dang tu mahin an hriatpui miah loh tur thil a ni chungin, ama chungah leh Pathian chungah a rinawm tlat a; voluntary pension-a chhuah zai a rel ta a ni. Eng vangin nge kan ngaihsan loh teh lul ang le?

Thingpui heh tak mai ka ni a. Ka zunkawnga lungtê a awm hnuah phei chuan, daktawrin tui in tam tura min tih angin, tui hlang in reng chu harsa ka tih ve bawk si avangin thingpui senhang in tamah ka tlâk a. Mahni lum ai chuan mi dang lum ngei hi nuam ka ti a; thingpui in tur ringawt pawhin hmun hla takah ka kal vang vang peih thin. Chutiang mi, hneh taka thingpui min supply zat zat thinin min han chawlhsan mai tur chu a huphurhawm ngawih ngawih a, Pi Zampuii leh a thingpui senhang ngai hian ka khua a har lawk veng veng a ni.

Chhun chawlhlawkah te Pi Zampuii kan hmuh lawk loh chuan, thingpui ṭâmin kan ṭâm nghal huam huam mai a, a thlaktu atan thingpui lum thiam leh taima tak rawt te pawh kan sawi ut ut mai. Chutiang mi lo awm teh reng pawh ni se, a ai chu an awh zo kher lo vang (nula chhe lo deuh te a nih loh chuan).

Share this

TS Khupchong