Mizo aiin vai maw?

Zep thu cheng lo, Aizawla in neitu tam tak chuan an in luahtu atan Mizo aiin vai an duhsak zawk. Hei hian chhan tam tak a neih a rinawm. Ka pian ahnu lamah Aizawlah in ka la neih ve chhin loh avangin, in neitu tam takin vai an duhsak zawkna chhan diktak chu ka hre chiah lo va, rin dan erawh ka nei thung.

A hmasa berah chuan, mi in ka luah tawh atanga ka hriat danin, Mizo aiin vaiin in an luah to ngam zawk. A dawt lehah chuan, vaiho chu hmun tawp deuhvah pawh an awm thei a, an duhtui lo va, an awlsam a, neuh neuh an ngah lo. A pathumnaah chuan, in luah man an pe tha tlangpui a, chu mai ni lovin thu an awihin in neitute an zah thiam a, a remchanna apiangah tirh kal zung zung theih an ni. Hei hi ka rin dan ber chu a ni a, a lo dik khiah a nih chuan hei vang tê hian Mizo zingah in luah tur duh ngawih ngawih tam tak an awm karah Aizawla in neitute'n vai an lo duhsak zawk tihna a ni.

Mizo chu neuh neuh kan ngah a, awm khawm luih luih kan chîng a, inleng kan ngahin kan bengchheng luih luih thin bawk. Chu chu in neitute chhuanlam tlanglawn tak a ni maithei. Nimahsela, chu chu Mizo kan ni vek lo, vaiho pawh an ni tho. Vaiho hi an hur tih chu tlanghriat a ni. A mala an awm chuan hmeichhia an hruai haw a, Mizo hmeichhia ngei mai chu an tawmpui fo. A huhova an awm chuan bengchhen chikimin an bengchheng leh thung. A huhova phone an hman phei chuan tawrhhlelhawm tak an ni! Mizo chauh hi kan lo ri luih luih lem lo a ni.

Ka mi huat em em chu, an dik lohnaah pawh Mizo aia vai thlavang hauh tlattute an ni. Hmanni khan MSU-a kan hruaitu pakhat chuan hetiang hi a tawng a; an thenawm in luahtu vai hian zanah Mizo nula a tawmpui thin a, zanah hian an rak bengchheng viau thin a ni awm e. Chu chu ani, zirlai pawl hruaitu lawk chuan a ngaimawh a, a hau va. A vaia lah chu a lo chapo ve ar a ni awm a, chu achhapah, in neituin a lo chhan ve khanglang a, boruak a kal thui hman lek lek a ni. Hetiang hi mi tam tak an ni tlat.

Mizo tlangvalte hian hnam dang laka kan hmeichhiate humhim leh ven hi kan tih tur a ni. Vaihovin kan khawpui bera Mizo nula, an duh duha an 'tih' hi kan phal tur a ni lo tawp. Hnam dang nawmchenna atan, kan vawklallennaah na na na chuan kan nulate hi kan phal tur a ni lo. Hemi kawngah hian kan rilru a tê hle tur a ni, tih hi ka ngaihdan tumtlang tak a ni kumkhua.

Hnam dang chhan chîng hi, mi khawsathei, mi vantlang chung lam an mi deuh zel. Zirlai pawl, MSU-a inhmang ka ni a, ILP fel lo man kan neih chang hian chhantu an lo awm zel. ILP hi thahnemngai takin, vawi eng emaw zat kan lo check tawh a; kan sahmim tihpuarna tur a ni lo tih chu a chiang! Kan check apiang hian ILP fel lo, ILP tawp tawh, ILP nei lo, ILP lem kan man ziah a, kut thlak lovin, an tana hrehawm tur pawh awm hauh lovin police kutah kan hlan thin.

Tum khat erawh mak tak a ni. Zingkara ILP thi tawh kan man, police kutah kan hlan kha a tukleh tlaiah bazarah hmuh tur a lo awm leh tlat! A sponsor-tute lamin ualau takin, social media lamah min la chhal ngam zui! Kha pa han zahtheih lohzia tak kha aw... Mizo hi kan va dal tawh tak em! An dikna a nih chuan thuhran, an dik lohnaah hi chuan chhan ngam nih aiin chhan lo ngam nih hi hmingthatna a ni zawk mahin a rinawm.

Kum 2012 October thla khan, Lungdai lamah vai bawngchaw phurin in Mizo hmeichhia pawngsuala a sahhlum khan, MZP lama kan hruaitute nen, an sahimna atan tiin hnam dang pawn chhuah phal loh, dawr khar kan ti a; vai dawr kan kharna lamah an thlavang hauhva zirlai pawl min lo tâwng lawng lawng ngam kan tawng teuh. Zia lo tak a ni. MSU leh MZP office-ah hian, hnam dang thlavang hauh tura an office-a kal hi thil zahthlak tak a nih thu an tar thin nghe nghe. A la awm em ka hre lo.

Mi tam tak chuan chhuanlamah 'kan thawh duh loh thawktu an ni' tiin an sawi thin. Mi harsa tak, kum khata pheikhawk pakhat chauh bun thin, fura mawza chunga polythene bun thuah thin, chhun chawlh ve chang pawha cheng 5-a inhnawhpuar hram thin, Sikulpuikawn atanga Ramhlun thleng kea kal tauh tauh thin ka ni a, phone ka neih ve hma phei chuan ka taksaa silhfen leh thil dang awm zawng zawng hi cheng 1000 man a tling lo. Kum 2005-a kamis ka lei kha tun thlengin ka la ha a, ka kamis lei hnuhnun ber a ni. A bak ka neih chu min duhsaktute min pek khawm vek.

Higher Secondary School zirlai ka nih laia zing sikula kal, chhuna inhlawh thin ka ni a, college ka kal hnuah pawh zinga inhlawh, chhuna class kal, tlaia inhlawh, zan tlaivar zaka inhlawh fo ka ni. Hemi kawngah hian sawi tur leh sawi theih tam tak ka nei. Chutiang dinhmuna ka din chuan thawh hreh ka neih a thiang lo. Harsatna ka tawh tam ber chu, vai hnathawk an tam em avangin inhlawhna hmuh loh chang ka nei thin hi a ni. Mizo mistiri thei tam tak an awm laiin vai mistiri ngat kan ti a, vai mistiri-in an vaipui bawk an lo duhsak zel thin bawk si. Vanneihthlak takin vai hnuaiah helper kan han ni a, eng emaw changa min la vin zawk thin hi, tun hnua vai huat em emna ka nei zui lo hi Aizawl vaiho hi an vannei hle!

Ka sawi tum chu, vaiho thawh hi Mizo thawh hreh a ni kher lo tih a ni. Vaiho chuan chhang kawt a, Mizo chuan kan kawt kher lo. In tinah lutin kan zuar mai. Vaiho mutia-ah an tang hi kan hmu lian a, Mizo thalai tam tak hi mutia an awm ve bawk tih kan hmu lo der tlat. Êk te pawh kan paih ve bawk alawm. Vai faka Mizo demtute lam hi an thiam lo ve bawk a ni. A nihna takah chuan, mi tam tak chu hna thawh tur an neihin an rilruah Mizo aiin vai a lang lian hmasa zawk tlat. 'Mizo ngei le' ti duh lova Mizo bawk kan dem leh si hi ka ngaithei thak lo. 

Mizo thawh duh loh loh hi vaiin an thawk, tia vaiho kan duhsak zel tak avangin, tunah chuan, Mizo thawh phak loh tha tha hi vai hovin an thawk ta a nih hi. Mizoramah hian Mizote kan chep lo, vaiho pawh. Kan ramah hian vaiho hi a mawihnai tawk talin chêp ve deuh mah se, kan tan a pawi lo ve.

Share this

TS Khupchong